حصر
حَصْر (منطق)
(در لغت، به معنی احاطه، محاصره، شمارش) در اصطلاح منطق دارای معناست: ۱. محدودکردن و منحصرساختن امور با روش عقلی یا استقرایی. بنابراین، حصر در این معنا دو گونه است: الف. حصر عقلی، یعنی محدودساختن امور با تکیه‌کردن بر عقل و این اصل بدیهی و مسلّم که «بین نفی و اثبات واسطه‌ای نیست»، مثل محدودساختن نسبت‌ها به چهار قسم یا محدودکردن لفظ به موضوع (با معنی) و مهمل (بی‌معنی)؛ ب. حصراستقرایی، یعنی محدودساختن براساس استقرا، که بدیهی است هرچه استقرا کامل‌تر باشد، حصر نیز دقیق‌تر است، مثل حصر مقولات در ۱۰مقوله که احتمال یافته‌شدن مقولات دیگر با جست‌وجوی بیشتر منتفی نیست؛ ۲. ذکرکردن سُور (هر، هیچ، بعض) و تبدیل قضیه از مهمله به محصوره یا مسورّه.