الیزابت اول
الیزابت اول (۱۵۳۳ـ۱۶۰۳)(Elizabeth I)
| اِلیزابِتِ اول Elizabeth I | |
|---|---|
| زادروز |
1533م |
| درگذشت | 1603م |
| ملیت | انگلیسی |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
| خویشاوندان سرشناس | هنری هشتم(پدر)، آن بولین(مادر) |
(معروف به ملکۀ باکره[۱]) ملکۀ انگلستان از ۱۵۵۸، دختر هنری هشتم و آن بولین[۲]. در ۱۵۵۹ با تصویب قانونی، پروتستان را به مذهب رسمی انگلستان تبدیل کرد. به فرمان او مری ملکۀ اسکاتلندی[۳]ها در ۱۵۸۷ اعدام شد. مناقشۀ او با اسپانیای کاتولیک به شکست ناوگان دریایی اسپانیا در ۱۵۸۸ منجر شد. دوران الیزابت اول عصر رونق تجارت و اکتشافات جغرافیایی، هنر و ادبیات بود. تعدادی از زمامداران اروپایی تلاشی نافرجام کردند تا با الیزابت ازدواج کنند، اما او خواستگارانش را برای تقویت موقعیت انگلستان در اروپا به بازی گرفت. پس از الیزابت جیمز اول به‌پادشاهی رسید. الیزابت در ۷ سپتامبر ۱۵۳۳، در گرینویچ، لندن زاده شد. به چند زبان تسلط داشت. در دوران سلطنت مری اول[۴]، خواهر ناتنی الیزابت، که پیرو کلیسای کاتولیک بود، الیزابت به هواداری از مذهب پروتستان متهم شد و به همین علت هشت هفته در برج لندن زندانی شد. در بیشتر دوران زمامداری مری اول، الیزابت در هاتفیلد[۵] و هارتفوردشر[۶] در انزوا به‌سر می‌برد و سرانجام پس از مرگ خواهرش، ملکۀ انگلستان شد. الیزابت در دوران سلطنت خود با چالش‌های متعددی روبه‌رو شد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌بودند از بحران مذهبی؛ مسئله جانشینی ملکه (موضوع ازدواج)؛ چگونگی برخورد با مری ملکۀ اسکاتلندیها؛ تهدید اسپانیا؛ و مسئله گدایان، ایرلند، و پارلمان. پس از سلطنت فاجعه‌آمیز خواهرش مری اول، الیزابت با مخالفت کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها روبه‌رو شد. الیزابت تلاش کرد تا راه میانه[۷]ای از آموزۀ تلفیقی مذهب کاتولیک و پروتستان به کلیسای انگلستان ارائه دهد. این راه‌حل در مجموع موفقیت‌آمیز بود، اما پس از آن که پاپ پیوس پنجم[۸] الیزابت را تکفیر و خارج از دین اعلام کرد، اجرای آن ناممکن شد و الیزابت در خلال حکومت خود همواره با مشکل کاتولیک‌هایی که از شرکت در مراسم مذهبی کلیسای انگلستان امتناع می‌کردند و مخالفت‌های کشیشان فرقۀ یسوعی[۹]، ازجمله ادموند کمپیون[۱۰]، دست به گریبان بود. الیزابت با نارضایتی فزایندۀ بنیاد‌گرایان پروتستان نیز روبه‌رو بود و چند نفر از پیروان این فرقه را زندانی یا اعدام کرد. پارلمان انگلستان بارها به گونه‌ای ناموفق تلاش کرد الیزابت را به ازدواج یا حل مسئلۀ جانشینی ترغیب کند. الیزابت مصاحبت و معاشقه با خواستگاران را حربۀ مفید سیاسی یافت و از امکان ازدواج احتمالی به‌منزلۀ ابزاری راهبردی در سیاست خارجی انگلستان بهره گرفت. در مناسبت‌های مختلف پیش‌نهادهای ازدواج فیلیپ دوم، پادشاه اسپانیا؛ کارل آرشیدوک اتریش[۱۱]؛ شاهزاده‌های فرانسوی هانری، دوکِ آنژو[۱۲] و فرانسوآ[۱۳]، دوک آلانسون[۱۴] را بررسی کرد. در داخل انگلستان نیز با افراد متعددی ازجمله یکی از درباریان به نام لستر[۱۵]، سِر والتر رالی[۱۶]، و اِسِکس[۱۷] دوستی و مراوده داشت. با وجود این از ابتدای سلطنت اعلام کرد که قصد ازدواج ندارد و تأکید کرد خوشحال خواهد شد اگر بر لوحی مرمرین بر روی مزارش نوشته شود الیزابت تا پایان عمر باکره باقی ماند. الیزابت اول به‌همین علت به ملکۀ باکره شهرت یافت.