ورتوف، ژیگا (۱۸۹۶ـ ۱۹۵۴)
وِرتوف، ژیگا (۱۸۹۶ـ ۱۹۵۴)(Vertov, Dziga)
(نام اصلی: دنیس آرکادیه‌ویچ کاوفمن[۱]) کارگردان، تدوینگر، و نظریه‌پرداز روس، زادۀ لهستان. کارهای او در زمینۀ تدوین تازگی داشت و بر جنبش‌های پیشتاز[۲] و مستند[۳] دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ تأثیر فراوانی گذاشت. از مهم‌ترین فیلم‌های اوست: سینما ـ چشم[۴] (۱۹۲۴)، سینما ـ حقیقت[۵] (۱۹۲۵)، به پیش، شوروی[۶] (۱۹۲۶)، و مردی با دوربین فیلم‌برداری[۷] (۱۹۲۸) . ورتوف که از ۱۹۱۸ مستندهای تألیفی و «واقعی» می‌ساخت، نوعی نظریۀ توهم‌زدایی در سینما را پی ریخت که بازیگری و دکور و استودیو و فیلم‌نامه و روایت را نفی می‌کرد. از آن‌جا که ورتوف به عکاسی ترفندی[۸] و انیمیشن (تصویر متحرک)[۹] و تدوین[۱۰] پیچیده علاقۀ وافر داشت، مقامات حکومت استالین در دهۀ ۱۹۳۰ آثارش را «فرمالیست»[۱۱] نامیدند و درنتیجه نام او موقتاً به‌حیطۀ فراموشی سپرده شد تا این‌که در دهۀ ۱۹۶۰ الگوی سیاسی و زیبایی‌شناختی فیلم‌هایش را دوباره کشف کردند.