مانویل اول (۱۴۶۹م ـ۱۵۲۱)
مانوئل اول (۱۴۶۹م ـ۱۵۲۱) (Manuel I)
پادشاه پرتغال (۱۴۹۵ـ۱۵۲۱). نهمین فرزند دون فرناندو[۱]، برادر آفونسوی پنجم[۲]. دوران زمامداری‌اش با ناآرامی‌های مذهبی ـ بیرون‌راندن مسلمانان و یهودیانی[۳] که از گرویدن به مسیحیّت خودداری می‌کردند ـ سیاست بی‌طرفی در مناقشات فرانسه و اسپانیا، و گسترش مستعمرات پرتغال، به‌ویژه در برزیل و هند، همراه بود. پس از مرگ دون فرناندو، سرپرستی مانوئل، که کودکی بیش نبود، به ژان اول[۴] سپرده شد. ژان اول پس از مرگ پسرش، که ولیعهد بود، مانوئل را به ولیعهدی منصوب کرد؛ و مانوئل در ۱۴۹۵م پادشاه پرتغال شد. واسکو دو گاما[۵]، دریانورد مشهور پرتغالی، با دور زدن قارۀ افریقا و گشودن راه تجارت پرتغال با شاهزاده‌نشین‌های هند، ثروت بسیاری برای دربار پرتغال به ارمغان آورد. دیگر دریانوردان پرتغالی نیز با سفر به سواحل افریقا و امریکا، طلای فراوانی با خود به‌همراه آوردند؛ و پاپ و اسپانیا درپی کشف برزیل از سوی کاشفان، حاکمیت پرتغال را بر این سرزمین به رسمیت شناختند. مسلمانان و یهودیان با برپایی همایشی در لیسبون تلاش کردند از تعمید اجباری و گرویدن به مسیحیت خودداری کنند، اما توفیق نیافتند و بسیاری از آنان پرتغال را ترک کردند. مانوئل به فرهنگ و هنر علاقه‌مند بود و با ثروتی که از راه تجارت با هند به‌دست آورده بود، کاخ‌های باشکوهی در لیسبون و شهرهای دیگر احداث کرد. در برقراری نظم و قانون در کشور تلاش کرد و عاملان کشتار یهودیان در ۱۵۰۶ را به‌شدت مجازات کرد.