پاولوس سوم
پاولوس سوم (۱۴۶۸م ـ۱۵۴۹)(Paul III)
(نام اصلی: آلِساندرو فارنزه[۱]) پاپ ایتالیایی (۱۵۳۴ـ۱۵۴۹)، بنیادگذار جماعت تفتیش عقاید. پس از انتخاب به مقام پاپی، خواستار اصلاح کلیسای کاتولیک رومی شد و جنبش ضد اصلاحات پروتستان را آغاز کرد. به سفارش او میکلانژ به آفرینش هنری در نمازخانۀ سیستین[۲] پرداخت و احداث ساختمانهایی بزرگ آغاز شد. در سیاست، پاولوس بانی عقد پیمان نیس[۳] (۱۵۳۸) بین کارل[۴] پنجم از امپراتوری مقدس روم با فرانسوای اول[۵]، پادشاه فرانسه، بود و در همان سال هنری هشتم[۶]، پادشاه انگلستان، را تکفیر کرد. انجمن یسوع[۷] که سهم بزرگی در جنبش ضد اصلاحات برعهده داشت با اجازۀ او تأسیس شد.