آندورا، جمهوری
| آندورا، جمهوری | |
|---|---|
| نام فارسی | آنْدورا |
| نام لاتین | Andorra |
| نظام سیاسی | جمهوری |
| جمعیت | 84,083 نفر |
| موقعیت | در مرز میان کشور‌های فرانسه در شمال و اسپانیا در جنوب |
| پایتخت | آندورا لا وِلا |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | 180/8 |
| زبان | کاتالانی |
| دین | مسیحیت |
| مساحت (کیلومتر مربع) | 465 |
آندورا، جمهوری (Andorra)
موقعیت. کشور آندورا در قلب کوهستانِ پیرنۀ[۱] شرقی و در مرز میان کشور‌های فرانسه، در شمال و اسپانیا، در جنوب، جا دارد. مساحت آن ۴۶۵ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر آندورا لا وِلا[۲] است.
سیمای طبیعی. دره‌های سه‌گانۀ سرچشمه‌های رود والیرا[۳] بخش عمدۀ این کشور کوهستانی را تشکیل می‌دهند. رودخانۀ مذکور که رو به جنوب روان است یگانه راه نفوذی و ارتباط زمینی این کشور را که جنگل‌های نسبتاً انبوه سراسر آن را پوشانده است، تشکیل می‌دهد. ارتفاع میانگین آندورا حدود ۲هزار متر است و کوه کوما پدروسا[۴]، با ارتفاع ۲,۹۴۶ متر، بلندترین نقطۀ آن است. کوه‌های بلند و درّه‌های نسبتاً ژرفِ پوشیده از جنگل، چشم‌اندازهای زیبا و دلپذیری در این سرزمین پدید آورده و گردشگران بسیاری برای دیدن این مناطق و بناهایی که به سبک محلی و سنتی ساخته شده‌اند، همچنین برای استفاده از پیست‌های عالی ورزش اسکی و خرید از بازارهای ارزان و آزاد به این کشور سفر می‌کنند. بهار و تابستان آندورا آفتابی ملایم و مطبوع و زمستان‌هایش سرد و پربرف و یخبندان است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۸۸۶ میلی‌متر می‌رسد.
اقتصاد. فقط یک درصد از نیروی کار کشور آندورا به کشاورزی و تولید محصولاتی مانند سیب‌زمینی، غلات و نیز پرورش دام اشتغال دارند و بقیه در اموری چون گردشگری، خدمات، صنایع سبک از قبیل تولید سیگار و مبلمان به فعالیت مشغول‌اند.
حکومت و سیاست. تا چندی پیش، رئیس واقعی کشور آندورا، رئیس‌جمهور فرانسه و اسقف اورخلِ[۵] کشور اسپانیا بودند. به موجب قانون اساسی ۱۹۹۳، افراد نامبرده فقط زمانی در امور آندورا دخالت یا پیشنهادها و آرای آن را وتو خواهند کرد که شرایط و اوضاع تغییراتی را در خطوط مرزی میان فرانسه و اسپانیا موجب شود. مجلس قانون‌گذاری آندورا از ۲۸ نماینده تشکیل شده است که برای چهار سال انتخاب می‌شوند. مقام مسئول کشور را که در رأس امور اجرایی و هیئت دولت قرار دارد اعضای این مجلس برمی‌گزینند. این کشور از زمان استقلال (۱۲۷۸م) تاکنون در هیچ زدوخورد داخلی یا جنگ‌های منطقه‌ای و بین‌المللی شرکت نکرده و به همین علت به صلح دوست‌ترین کشور جهان معروف است.
مردم و تاریخ. جمعیت کشور آندورا حدود ۸۴,۰۸۳ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم آن به ۱۸۰.۸ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. ۳۶ درصد از ساکنان این سرزمین آندورایی و ۴۰.۶ درصد اسپانیایی‌اند و زبان رسمی آنان کاتالانی است و زبان‌های اسپانیایی و فرانسوی نیز رواج بسیار دارد. آندورا در ۸۰۳م، زمانی که شارلمانی ناحیۀ پیرنه را از تصرف مسلمانان خارج کرد، به استقلال دست یافت. پنج سال پس از مرگ شارلمانی، در ۸۰۹م، ناحیۀ آندورا به اسقف اورخل واگذار شد. به‌موجب پیمان ۱۲۷۸م اختلافات و زدوخوردهای طولانی میان اسقف اورخل و کنت‌های فرانسوی پایان یافت و موجودیت آندورا به‌صورت یک کشور مستقل به رسمیت شناخته شد و ادارۀ آن به هیئتی مرکب از دو پرنس واگذار شد که دولت‌های فرانسه و اسپانیا آنان را انتخاب می‌کردند. با تغییراتی که در ۱۹۹۳ در قانون اساسی آندورا صورت گرفت، پرنس‌های دوگانه جای خود را به رئیس‌جمهوری دادند که برگزیدۀ پارلمان است و رئیس‌جمهور فرانسه و اسقف اورخل اسپانیا فقط به نظارت عالیه و تشریفاتی کشور مزبور بسنده کردند.