ابگر، سلسله
اَبگَر، سلسلۀ
(یا: آبگار) سلسله‌ای معاصر با اشکانیان در اِدِسا از قرن ۲پ‌م تا قرن ۳م. با شکست سلوکیان در بِین‌النهرِین و سلطۀ پارتیان بر این مناطق، سلسله‌های محلی شکل گرفتند که از آن میان سلسله اَبگَر معروف است. نام شاهان این سلسله ایرانی و یا عربی است و از لحاظ قومی عرب بودند و به آرامی می‌نوشتند. اولین شاه ادسا که نام وی در متون تاریخی ظاهر می‌شود، اَبگَر اول است که متحد تیگران کبیر امیر ارامنه بود. اَبگَر دوم نیز در لشگرکشی شرقی پومپیوس برای تنظیم امور شرق به‌عنوان شاه ادسا تأیید شد؛ همچنین او لشگر کراسوس را، پیش از رویارویی آن‌ها با پارتیان در نبرد حَرّان، راهنمایی کرد. از نظر مورخان غربی، خیانت ابگر دوم به کراسوس به هزیمت تاریخی روم انجامید. ابگر پنجم، دیگر شاه این دودمان، در میان گروهی بود که در ۴۹م به استقبال مهرداد نامزد انتخابی رومیان برای تاج و تخت اشکانی رفت. از نظر مورخان غربی، خیانت ابگر پنجم به مهرداد جوان و بی‌تجربه فرصت کافی به پارتیان جهت مقابله با او را داد. ابگر نهم یا ابگر بزرگ (۱۷۷ـ۲۱۲م)، در سال‌های پایانی قرن دوم خط مشی مستقلی پیش گرفت، اما در نهایت دولت وی تابعیت روم را پذیرفت. کاراکالا امپراتور روم جانشین او، ابگر سوروس را دستگیر و از مقامش خلع کرد و ادسا یک کلنی رومی اعلام شد. حکم‌فرمایی آخرین شاهان این دودمان اسمی بود و آخرین شاه آن به‌همراه همسرش به روم پناهنده شد.