کنستانتین کبیر

کُنْستانْتین کبیر (۲۸۵ـ۳۳۷م)(Constantine the Great)

(یا: قُسطنطین کبیر) نخستین امپراتور مسیحی روم و بنیانگذار قسطنطنیه (کُنْسْتانْتینوپولیس). او ماکسنتیوس امپراتور مشترک روم، را در ۳۱۲م شکست داد و در ۳۱۳م مسیحیت را رسماً پذیرفت. به‌عنوان یگانه امپراتور غرب، لیکینیوس، امپراتور روم شرقی، را مغلوب کرد و در ۳۲۴م فرمانروای بلامنازع روم شد. در ۳۲۵م ریاست نخستین شورای جامع کلیسا در نیقیه (نیکایا) را برعهده داشت. پایتخت خود را در ۳۳۰ به بیزانس در حاشیۀ تنگه بوسفور منتقل کرد و نام آن را به قسطنطنیه (استانبول کنونی) تغییر داد. کُنستانتین، پسر کُنستانتیوس بود و در نایسوس (نیش یوگسلاوی) متولد شد. رشادت سربازی او بر سر زبان‌ها بود و در ۳۰۶م که پدرش در یورک درگذشت، سربازانش او را به‌جای پدر امپراتور مشترک خواندند. چند سال بعد، ماکسنتیوس، امپراتور مشترک در روم، که خواهرش با کُنستانتین ازدواج کرده بود، با او به مخالفت برخاست و سپاهیانش را برای حملۀ به گُل بسیج کرد. او در ۳۱۲ نزدیک روم به پیروزی چشمگیری دست یافت. می‌گویند که در جریان این نبرد نمایی از صلیب عیسی مسیح را بر قرص خورشید، به‌همراه این کلمات دیده است که: « به نام این نشان، پیروز شو » او با صدور حکم میلان در ۳۱۳م رسماً مسیحیت را یکی از ادیان مجاز امپراتوری روم اعلام کرد و در ۳۱۴ اسقف‌های دنیای غرب را به شورای آرلِه فراخواند. به هرحال، هرگز روشن نیست که آیا کُنستانتین مسیحیت را از روی ایمان و اعتقاد پذیرفت، یا این‌که از سر استبداد و در جهت افزایش قدرت. او قدرت خودکامۀ امپراتور را افزایش داد، و قانون پیوندزدن کشاورزان و کارگران به حرفه‌های خود را به‌شکل نوعی نظام کاستی صادر کرد؛ و از حمایت کلیسای مسیحی نیز برخوردار شد. در‌۳۳۷، برای دفاع از مرز فرات در برابر ساسانیان روانۀ جنگ شد ولی پیش از رسیدن به آن‌جا نزدیک نیکومِدیادر آسیای صغیر درگذشت.

 

---