اتابکان مراغه
اَتابکان مراغه
فرمانروایان مراغه و گاه تبریز در قرن ۶ و اوایل قرن ۷ق. این دودمان منسوب به احمدیل بن ابراهیم بن وَهسودان رَوادی، از وابستگان سببی یا نسبی خاندان حکومتگر روادی است. این دودمان قریب یک قرن در ناحیۀ مراغه و دژ مجاور آن، رویین‌دژ، حکومت کردند و توانستند در برابر همسایگان قدرتمندشان، چون اتابکان ایلدگزی، که بر دیگر نواحی آذربایجان حکم می‌راندند، مقاومت کردند. بنیادگذار این دودمان آق سنقر احمدیلی (۵۱۶ـ۵۲۷ق)، اتابک شاهزادۀ سلجوقی، داود بن محمود دوم، بوده است و چنین به نظر می‌رسد که فرزندان وی مراغه را تا ۶۰۵ق و رویین‌دژ را برای زمانی طولانی‌تر در دست داشته‌اند. احمدیلیان در نیمۀ دوم قرن ۶ق به بازی‌های پیچیدۀ سیاسی آذربایجان در عصر آخرین پادشاهان سلجوقی و ایلدگزیان و دیگر قدرت‌های همجوار آن، کشیده شدند. ابن اثیر در رخدادهای ۶۰۴ق از مرگ علاءالدین کُرب (یا: کرپ) ارسلان احمدیلی خبر می‌دهد و می‌افزاید که پس از او پسرش که کودکی بیش نبود، به حکومت رسید، تا این‌که وی در ۶۰۵ق درگذشت و در همان سال ایلدگزیان بر قلمرو احمدیلیان، به جز رویین‌دژ، که بسیار استوار بود، استیلا یافتند. پس از ۶۰۵ق از این دودمان آگاهی در دست نیست و ظاهراً در ۶۱۸ق که مغولان مراغه را چپاول کردند، یکی از زنان این دودمان، سلافه خاتون، در رویین‌دژ اقامت داشته است.