محمد ولی اسدی

محمد ولی اسدی (1257- 1314ش)

(ملقب به مصباح دیوان و مصباح السلطنه) نایب تولیت آستان قدس رضوی، فرزند میرزا علی اکبر. مدت ها پیشکار محمد ابراهیم خان شوکت الملک بود و در دوره های چهارم و پنجم و ششم هم از طرف شوکت الملک، نمایندۀ مجلس شد.

اسدی از اهالی بیرجند بود. او رفته رفته پیشرفت کرد و سرشناس شد و در 1305ش از جانب رضاشاه به سمت نیابت تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد و نزدیک به 11 سال (از 1305 تا 1314ش) آن سمت را در اختیار داشت و اصلاحات خوبی هم انجام داد. اصلاحات عمده و تجدید ابنیه و تأسیسات جدید و تنظیم بودجه در آستان قدس رضوی، از اقدامات مؤثر دورۀ نیابت تولیت او بود.

پس از واقعۀ مسجد گوهرشاد در 1314ش، شاه نسبت به اسدی ظنین شد و او را عامل و محرک اصلی آن غائله دانست. از این رو، در 4 آذر همان سال اسدی دستگیر و امور محول شده به او، به والی خراسان محول شد. اسدی پس از محاکمه در دیوان حزب خراسان، در 29 آذر به اعدام محکوم و تیرباران شد.