اخی جوق ( ـ۷۶۰ق)

اَخی جوق ( ـ۷۶۰ق)

اخی جوق
درگذشت	۷۶۰ق
محل زندگی	آذربایجان قدیم
ملیت	مغول
شغل و تخصص اصلی	فرمانده نظامی
گروه مقاله	تاریخ جهان

از سرداران سپاه اردوی زرین. در ۷۵۸ق جانی بیگ‌خان، فرمانروای اردوی زرین (۷۴۲ـ۷۵۸ق)، به آذربایجان لشکر کشید و ملک اشرف چوپانی را گرفت و کشت. آن‌گاه پسرش، بردی بیگ را در آذربایجان گذاشت و خود به دشت قپچاق بازگشت. اندکی بعد که بردی بیگ از بیماری پدر آگاه شد به دشت قپچاق شتافت و اخی جوق را به نیابت خود در تبریز باقی گذاشت. اخی جوق خواجه عمادالدین محمود کرمانی و امیر ابوبکر فرزند خواجه تاج‌الدین علی شاه جیلانی را به وزارت خود برگزید. در بهار ۷۵۹ق اویس ایلکانی با لشکر فراوان از بغداد رهسپار تبریز شد. اخی جوق به جلوگیری از او شتافت، اما در جنگی که درگرفت اخی جوق به تبریز و از آن‌جا به نخجوان گریخت. اویس در رمضان ۷۵۹ق به تبریز آمد و در ربع رشیدی اقامت گزید. کوشش اویس برای دستگیری اخی جوق ناکام ماند، و اویس نیز در زمستان به بغداد بازگشت. در این میان، امیر مبارزالدین محمد مظفری راه آذربایجان را پیش گرفت. وی در میانج (میانه) با سپاهیان اخی جوق که به تبریز بازگشته بود، مصاف کرد و آن‌ها را درهم شکست. اخی جوق بار دیگر به نخجوان گریخت و شاه شجاع و شاه محمود، پسران امیر مبارزالدین که به تعقیب وی رفته بودند نتوانستند بر او دست یابند و به تبریز بازگشتند. در ذیل تاریخ گزیده آمده است که اخی جوق از لشکریان ملک اشرف و پسرخوانده صدرالدین قبانی بود و سرانجام با همکاری خواجه شیخ کججی از صوفیان معروف به دستور سلطان اویس جلایری اعدام شد (۷۶۰ق).