حکومت نظامی (کتاب)
(به انگلیسی: The State of Siege؛ نام اصلی: L'État de Siège) عنوان نمایشنامه‌ای از آلبر کامو در سه پرده، به زبان فرانسوی. نمایشنامه نخستین بار در اکتبر 1948 توسط گروه رنو-بارو[۱] به نمایش درآمد و در همان سال به صورت کتاب منتشر شد. حکومت نظامی چندمرتبه در ایران ترجمه شده است؛ در سال 1343 به صورت مستقل و با ترجمۀ یحیی مروستی (تحت عنوان حکومت نظامی) در تهران چاپ شد. این ترجمه تاکنون چندین مرتبه توسط ناشران مختلف منتشر شده است. محمدعلی سپانلو این اثر را نخستین بار در سال 1341 با نام «در محاصره» به فارسی ترجمه و در تهران منتشر کرد و پس از آن در دهۀ 1380 به همراه نمایشنامۀ عادلان[۲] با عنوان «شهربندان و عادل‌ها» به چاپ رساند. این ترجمه نیز چندین بار توسط انتشارات نگاه تجدید چاپ شده است. در مرتبۀ دیگر نیز به تنهایی و تحت عنوان حکومت نظامی به وسیلۀ پرویز شهدی ترجمه و همچنان در تهران چاپ شده است (1396).
این نمایشِ تمثیلی در حقیقت با انتخاب شهر قادس[۳] در اسپانیا به عنوان محل وقوع داستان، نکوهش کسانی‌ست که با خیالی آسوده تن به حکومت خودکامۀ فرانکو داده‌اند. آلبر کامو خود این اثر را نقد جوامع توتالیتر می‌داند که در آن‌ها تجمع قدرت در اختیار تنها یک گروه و سیاست است.
پیرنگ
ماجرای نمایشنامه در شهر قادس اسپانیا رخ می‌دهد. شخصی به نام طاعون[۴] با هیأت مردی فربه وارد شهر می‌شود و حاکم را وادار می‌کند که جای خود را به او بدهد. یک زن منشی به نام مرگ[۵] نیز همراه طاعون است. دروازه‌های شهر را می‌بندند و از این پس همۀ کارهای شهر تابع خودکامگی و پوچی و ترس قرار می‌گیرد. این آشفتگی باعث شادی نادا[۶] می‌شود که طرفدار نیست‌انگاری است. ولی جوان دانشجویی به نام دیه‌گو[۷] قیام می‌کند و گروهی برای مقاومت و مبارزه تشکیل می‌دهد. همین که شورش در می‌گیرد، قدرت طاعون رو به کاستی می‌گذارد. در این بین پیکر بی‌جان ویکتوریا[۸]، نامزد دیه‌گو، را با تخت نزد او می‌آورند. طاعون به وی می‌گوید که حاضر است ویکتوریا را زنده بگذارد، به شرط آن که دست از مبارزه بردارد و از شهر برود. دیه‌گو این پیشنهاد را نمی‌پذیرد و جان می‌سپارد. مرگ او زندگی دوباره‌ای به ویکتوریا می‌دهد و باعث آزادی قادس می‌شود.