شاگال، مارک (۱۸۸۷ـ۱۹۸۵)

شاگال، مارْک (۱۸۸۷ـ۱۹۸۵)(Chagall, Marc)

مارْک شاگال Marc Chagall
زادروز	1887م
درگذشت	1985م
محل زندگی	روسیه، فرانسه، امریکا
ملیت	فرانسوی
شغل و تخصص اصلی	نقاش
شغل و تخصص های دیگر	طراح
آثار	خانواده با خروس (1962، موزۀ هنرهای معاصر تهران)
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه‌سازی جهان

نقاش و طراح فرانسوی، زادۀ روسیۀ سفید (بلاروس). بخش عمده‌ای از تصویرگری‌های تخیّلی و رنگینش، از زندگی روستاییِ دوران کودکی و سنّت‌های یهودی و روسی خانواده‌اش مایه می‌گیرد. شخصیتی نوآور بود و اغلب پیش گام سوررئالیسم شناخته شده است. تابلوی من و دهکده (۱۹۱۱؛ موزۀ هنر مدرن نیویورک) نمونۀ شاخصی از شیوۀ فردی او، و از نخستین آثار هنر مدرن است که واقعیت‌های روانی را بیان می‌کند. چاپنقش سنگی هم پدید آورد ازجمله خانواده با خروس (۱۹۶۲، موزۀ هنرهای معاصر تهران). شاگال در لیوسنو، ویتبسک (بلاروس کنونی)، به‌دنیا آمد. نقاشی را نزد لئون باکست در سن‌پترزبورگ، و سپس از ۱۹۱۰ تا ۱۹۱۴ در پاریس آموخت. در پاریس نسبت به جنبش‌های پیشتاز، کاملاً بی‌اعتنا ماند و بر تخیّل فردی خود تمرکز کرد. در دوران جنگ جهانی اول در روسیه فعال بود، لیکن در ۱۹۲۲ به پاریس بازگشت و از آن پس بیشتر در فرانسه به‌سر برد. با شروع جنگ جهانی دوم و تحقق‌یافتن تهدید نازی‌ها دربارۀ یهودیانِ اروپا، در ۱۹۴۱ همراه خانواده‌اش به امریکا پناهنده شد. در ۱۹۴۴ همسرش را ازدست داد و خاطرۀ او درون‌مایۀ ‌مکرر مجموعۀ ویتبسک شد؛ ازجمله در تابلوهایاطراف او (۱۹۴۵)، شمع‌های عروسی (۱۹۴۵) و منظرۀ شب (۱۹۴۷). از کارهای هنری اوست: تزیینِ سقفِ تالار اُپرای پاریس در ۱۹۶۴، طراحی پرده‌های نقشبافت، و صحنه‌آرایی نمایش، نیز شیشه‌های منقوش نمازخانه‌ای در وانس، در جنوب فرانسه، و کلیساهای شارتر، متس و رَنس و کنیسه‌ای نزدیک بیت‌المقدس (اورشلیم). کتاب‌هایی را نیز مصور ساخت که تصویرگری کتاب مقدس و کتاب حکایت‌ها اثر لافونتن نمونه‌های شاخص آن است. زندگی‌نامۀ خودنوشتِ او با نام زندگی من در ۱۹۳۳ منتشر شد.

 

---

تابلوي من و دهکده، اثر مارک شاگال