استرجن، ویلیام (۱۷۸۳ـ۱۸۵۰)
اِستِرجِن، ویلیام (۱۷۸۳ـ۱۸۵۰)(Sturgeon, William)
| ویلیام استرجن |
|---|
فیزیک‌دان و مخترع انگلیسی. نخستین آهنرباهای برقی[۱] کاربردی را ساخت. همچنین، نوعی گالوانومتر[۲] نیز اختراع کرد (۱۸۳۶). در ویتینگتون[۳] لنکشر[۴] زاده شد و نزد کفاشی به شاگردی پرداخت. از ۱۸۰۲ تا ۱۸۲۰، در خدمت ارتش بود و در ۱۸۲۴، به‌تدریس علم و فلسفه در کالج نظامی سلطنتی هند شرقی[۵]، واقع در آدیسکوم[۶]، پرداخت. در ۱۸۳۲، به کادر آموزشی گالری علوم علمی آدلائید[۷] پیوست و در ۱۸۴۰، به منچستر نقل مکان کرد تا سرپرستی گالری سلطنتی علوم عملی ویکتوریا[۸] را به‌عهده بگیرد. با شکست این طرح، استرجن مدرس سیّار شد. در ۱۸۳۶، نشریۀ اخبار الکتریسیته[۹] را منتشر کرد که نخستین نشریۀ تخصصی انگلیسی‌زبان در زمینۀ الکتریسیته بود. این نشریه تا ۱۸۴۳ منتشر شد. پس از آن، استرجن انتشار نشریات دیگری را آغاز کرد. در ۱۸۲۸، ایدۀ ساختن سولنوئید (سیم‌پیچ استوانه‌ای)[۱۰] را که آندره آمپر[۱۱]، فیزیک‌دان فرانسوی، مطرح کرده بود، به مرحلۀ اجرا در آورد. او سیم را دور هسته‌ای از جنس آهن پیچاند و جریان الکتریکی[۱۲] را از سیم عبور داد و دریافت که نوعی میدان مغناطیسی[۱۳] تشکیل می‌شود. این میدان مغناطیسی در هستۀ آهنی متمرکز است و به‌محض قطع جریان الکتریکی ناپدید می‌شود. وسیله‌ای که او ساخت اجسامی تا بیست برابر وزن خود را بلند می‌کرد.