اسکن لایه نگاری محوری رایانه ای
اِسکَن لایه‌نگاری محوری رایانه‌ای (CAT scan)
(یا: سی‌تی‌اسکن[۱]) روش پیچیده و دقیق پرتو ایکس. این نوع لایه‌نگاری[۲]، که سریع و بی‌زیان است، در پزشکی به‌منزلۀ عامل کمکی تشخیص به‌کار برده می‌شود، یعنی کمک می‌کند که بدون نیاز به جراحی مقدماتی محل نواحی آسیب‌دیده دقیقاً تعیین شود. در باستان‌شناسی، برای تحقیق دربارۀ جسد‌های مومیایی نیز این روش به‌کار برده می‌شود. لایه‌نگاری محوری رایانه‌ای جریان باریکی از پرتو ایکس را از برش‌های متوالی عضو مشکوک بدن عبور می‌دهد. این برش‌ها به وسیلۀ آشکار‌ساز[۳]های بلورین در یک جرقه‌زن[۴] برداشته و از لحاظ الکترونی به تصویر‌های مقطَعی تبدیل می‌شوند و این تصویرها در روی صفحۀ نمایشگر به نمایش درمی‌آیند. به‌تدریج، با استفاده از تصاویری که از زاویه‌های مختلف برداشته شده‌اند، می‌توان از اندام یا بافت هر عضو تصویری سه‌بُعدی ساخت و بی‌نظمی‌ها را تجزیه و تحلیل کرد.