ميرزا محمد كاظم خان رشتی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
میرزا محمد کاظم رشتی

ميرزا محمد كاظم خان رشتی (گیلانی) (رشت ح1166-تهران 1286ش)

(نیز با نام: حاجی آقا بابا رشتی ملک‌الاطباء) از اطبای سنتی عالی رتبه ايران در قرن 13ق، فرزند محمد رشتی. ملقب به القابی همچون فيلسوف‌الدوله، ملک‌الاطباء، و فيلسوف زمان بود. در طب قديم شهرتی داشته است.

ميرزا محمد كاظم خان پس از تحصيل علوم زمان خودش و كسب مهارت در فن و نظريۀ پزشكی، چند سال در رشت و تهران طبابت كرد. او 8 سال نزد حكيم باشی رشت طب آموخت و ده سال نيز نزد ميرزا حسين خان اصفهانی (پزشک مخصوص محمد شاه) طب سنتی ايرانی را فرا گرفت. در 1255ق برای معالجۀ محمد شاه به دربار راه يافت. می‌توان گفت كه او از آخرين اطبای سنتی ايران است كه در دربار قاجار فعال و شاهد دوران گذار از طب سنتی به مدرن به خصوص با ورود اطبای اروپايی در دربار بوده است.

پس از درگذشت محمد شاه، پزشک مخصوص ناصرالدين شاه شد و به علت شایستگی و لیاقتش، "حكيم باشی" دربار و ملقب به ملک‌الاطباء شد. در 1262ق پزشک شخصی ملكه مادر، مهدعلیا شد و روستای محمود آباد را به عنوان تیول دریافت کرد. او قسمتی از املاكش را وقف امور خيريه كرد و مدرسه‌ای به نام "فيلسوف" در محلۀ سيد اسماعیل تهران بنا كرد و مخارج كلیه طلاب آن از املاكش تأمين می‌شد. در 1286 در اواسط نهضت مشروطیت در تهران درگذشت. او در مدرسه‌اش كه امروزه به حوزه علميه آيت الله حق‌شناس تبديل شده، مدفون گرديده است.

ميرزا محمد كاظم خان 5 پسر داشت. از آثار علمی اوست: حفظ‌الصحه ناصری، به نام ناصرالدين شاه.