اسحاق خان کرد قرائی
اسحاق خان کرد قرائی
(نیز با نام: اسحاق خان قرائی تربتی، معروف به سردار) از امراء و خوانین خراسان و از رجال دورۀ فتحعلی شاه قاجار. پدرش در خدمت نجفقلی خان از امرای قراتاتار شبان و او خودش هم چوپان‌زاده‌ای بود که به علت سیاست و ذکاوتی که داشت، توانست پیشرفت کند و سرکردۀ جماعتی شود. او در سایۀ لیاقت پدرش موفق شد در خدمت نجفقلی خان آن چنان ترقی و ارتقاء یابد که بعد از مدتی، جای او را هم بگیرد.
اسحاق خان همزمان با اوایل حکومت قاجار، حدود 1150 تا 1231 در منطقۀ خراسان زندگی می‌کرده است. اسحاق خان که از خان‌های خراسان بود ابتدا متحد زمان شاه درانی بود، اما مقارن با لشکرکشی فتحعلی شاه برای فتح خراسان در 1217، همراه دیگر خان‌های خراسان مصلحت را در این دیدند که به شاه قاجار ملحق و با او متحد شوند. اسحاق خان و طایفۀ قرائی نقش مؤثری در تصرف خراسان داشتند.
اسحاق خان معروف‌ترین فرد از طایفۀ قرائی و از بنیانگذاران شهرستان تربت حیدریه بود. او پیرامون تربت حیدریه که در آن زمان دهکده‌ای بیش نبود، حصار کشید و کاروانسرایی آن جا بنا کرد که بعدها به قلعه تبدیل شد. ظاهراً تربت حیدریه در اواخر قرن 12ق توسط اسحاق خان ایجاد شده است.
اسحاق خان در 1228ق خوانین خراسان را علیه محمد ولی میرزا (پسر دوم فتحعلی شاه قاجار و حاکم خراسان و در عین حال داماد اسحاق خان) شوراند و وارد مشهد شد و خودش را والی خواند. از آن پس، محمد ولی میرزا کینۀ شدیدی از او به دل گرفت و در نهایت، در 1231 دستور داد اسحاق خان و پسرش حسین علی خان را بکشند و نعش هر دو را در میدان ارک بیندازند.