تاریخ یمینی
تاریخ یَمینی
(یا: تاریخ عُتْبی) کتابی به عربی، در تاریخ ایران از فرمانروایی نوح سامانی تا روزگار محمود غزنوی، در ۴۱۲ق، تألیف ابونصر محمد عُتبی. نثر کتاب دشوار و ادیبانه است. در ۶۰۳ق جُرفادقانی کتاب را به فارسی شیوا و روان ترجمه کرد و تکمله‌ای شامل حوادث ۵۸۲ تا ۶۰۳ق بر آن افزود. بر این کتاب، شرح‌هایی نوشته شده است، از جمله شرح قاسم بن حسین خوارزمی در قرن ۶ق؛ شرح حَمیدالدین ابوعبدالله نِجاتی به نام بَساتین الفُضلا و رَیاحین العُقلاء (تبریز، ۷۰۹ ق)؛ شرح احمد بن علی مَنینی به نام الفتح الوَهْبی علی تاریخ ابی نصر العُتْبی در قرن ۱۲ق. این کتاب به زبان‌های ترکی و انگلیسی نیز ترجمه شده است. ترجمۀ تاریخ یمینی به قلم جرفادقانی در تهران به سعی و کوشش دکتر جعفر شعار چاپ و منتشر شده است.