آرامگاه سید حسن واقف
Tomb of Sayyed Hassan Waqif
| آرامگاه سید حسن واقف | |
|---|---|
| نام فارسی | آرامگاه سید حسن واقف |
| کشور | ایران |
| استان | اصفهان |
| نام‌های دیگر | گنبد سبز |
| موقعیت | شهرستان نطنز |
| کاربری | مذهبی |
| مشخصات معماری | مساحت کل بنای بقعه 100 مترمربع و مساحت صحن حیاطش بالغ بر 2000 متر مربع است |
| زمان ساخت | قرن 9ق |
(یا: گنبد سبز) بنایی تاریخی- مذهبی مربوط به قرن 9ق در نطنز. بر اساس کتیبه‌ی صندوق مرقد، این بنا آرامگاه حسین بن المرتضی سید شرف‌الدین حسین الحسینی است که به دستور شخص او ساخته شده است. نام این شخص به عنوان واقف بر یکی از درهای مسجد جامع افوشته‌ی نطنز نیز دیده می‌شود، به علاوه‌ی حمام، خانقاه، شربت‌خانه و بناهای دیگری که در این محل به عنوان آثار وقف‌شده‌ی او ذکر می‌شوند. نسب سید حسن با 11 واسطه به امام سجاد (ع) می‌رسد. بر کتیبه‌های در منبت‌کاری شده‌ی بنا و صندوق مرقد به ترتیب تاریخ‌های ۸۲۸ق و ۸۵۹ق ثبت شده است.
مشخصات معماری و تزئینات
بنا گنبدخانه‌ای با قاعده‌ی هشت‌ضلعی، از جنس آجر و بدون تزئینات کاشی و گچ‌بری است که گنبدی دوپوش بر روی آن مستقر شده. سطح خارجی گنبد با کاشی فیروزه‌ای‌رنگ پوشیده شده و کتیبه‌ای به خط کوفی ساقه‌ی گنبد را در بر گرفته است. عرض اضلاع بیرونی گنبدخانه 3.57 متر و هر ضلع دارای طاق‌نمای جناقی تزئینی و عرض طاق‌نما نیز 2.25 متر است. گنبد دارای ایوانی در ابعاد 2.5 در 3 متر با طاقی رومی به ارتفاع 7 متر می‌باشد. شکل داخلی گنبد شامل یک 8 ضلعی با طول هرضلع 2.6 متر است که هر یک از اضلاع با طاق‌نماهایی تزئین یافته است. سقف گنبد در پایه‌ی 8 ضلعی و کمی بالاتر به 16 طاقچه‌ی کوچک گنبدی نیم‌کره تقسیم می‌شود. سپس دایره‌ای بر آنها استوار شده که قاعده و پایه‌ی گنبد است. بر روی سنگ مزار صندوقچه‌ای منبت‌کاری شده مستقر است که به سفارش سید حسن ساخته شده. مساحت کل بنای بقعه 600 مترمربع و مساحت صحن حیاطش بالغ بر 2000 متر مربع است.
این بنا بر فراز تپه‌ای مشرف به روستای افوشته قرار گرفته که در گذشته حصاری قدیمی با هفت برج آن را محصور کرده بوده است. بخش‌هایی از حصار اطراف بقعه و تمامی برج‌ها به مرور زمان تخریب شده‌اند.
منابع