باغ نظامیه
باغ نظامیّه
مِلکِ میرزا آقاخان نوری، صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار، در تهران که در ۱۲۷۰ق در جنوب میدان بهارستان کنونی احداث شد و با دو باغ سردار در شرق میدان و نگارستان در شمال آن باغ‌های ثلاثۀ بیرون خندق شمالی تهران قدیم را تشکیل می‌داد. میرزا آقاخان آن را به نام پسر خود میرزا کاظم ملقب به نظام‌الملک، نظامیه نام‌گذاری کرد. پس از برکناری و تبعید میرزا آقاخان، باغ نظامیه جزو املاک سلطنتی شد و به‌خصوص در فصل بهار، که مملو از گل می‌شد، از تفریحگاه‌های بزرگ مردم تهران بود. نظامیه بعدها از رونق افتاد و در دورۀ رضاشاه پهلوی، کافه‌ای به نام لُقانطه در عمارت اصلی آن تأسیس شد. در اوایل دهۀ 1330ش باغ و عمارت‌های آن برای احداث ساختمان و معبرهای جدید برچیده شدند. امروزه فقط نام کوچه نظامیه و خیابان باغ نظامیه (بخشی از خیابان سیروس بعدی و مصطفی خمینی کنونی) از آن باقی است. یکی از گورستان‌های تهران در جنوب باغ نظامیه بود.
هم‌اکنون عمارتی در ضلع جنوب غربی میدان بهارستان، در کوچه‌ای به نام نظامیه (محدودۀ باغ نظامیه) وجود دارد که اثری مربوط به دورۀ قاجار و پهلوی اول است. این بنای دوطبقه که پلانی مستطیلی و 390مترمبرع مساحت دارد، پیشتر مسکونی بوده و در سال‌های پایانی دهۀ 1390ش با مرمت و تغییراتی تبدیل به بنایی با کاربری اقامتی- پذیرایی شده است.