اومسک، شهر

اومْسْک، شهر (Omsk)

مرکز اداری، اقتصادی، و فرهنگی استان اومسک، در فدراسیون روسیه؛ با ۱,۱۶۰,۰۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۶). در محل تلاقی رودهای اوم و ایرتیش، و راه‌آهن سراسری سیبری، در ۹۰۰کیلومتری شرق یکاترینبورگ، قرار دارد. مرکز بزرگ صنعتی و بازرگانی غرب سیبری است. کارخانه‌های تولید ابزار مهندسی و چند پالایشگاه نفت دارد، که با خط لولۀ ۱,۶۰۰کیلومتری به تویمازی در باشقیرستان متصل‌ شده‌اند. کارخانه‌های چوب‌بری، تولید مواد غذایی و صنایع سبک نیز دارد. اومسک در ۱۷۱۶ به‌صورت دژ قزاق برای حفاظت از مرز جنوبی روسیه تأسیس شد. در ۱۷۸۲ به شهر، در ۱۸۲۲ به مرکز استان، و در ۱۸۸۲ به مرکز اداری سرزمین استپ تبدیل شد. پس از رسیدن راه‌آهن سراسری سیبری به اومسک در اواسط دهۀ ۱۸۹۰، مرکز تجاری غرب سیبری و بزرگ‌ترین شهر آن زمان سیبری شد. پس از جنگ جهانی دوم، شاهد رشد سریع صنعتی بود. در قرن ۱۹ تبعیدگاه داخلی بود؛ فیودور داستایوسکی، نویسندۀ معروف، در این شهر زندانی بود (۱۸۴۹ـ۱۸۵۳). در ۱۹۱۸، بلشویک‌ها در اومسک سرنگون شدند؛ این شهر بیش از یک سال، مرکز مبارزات ضد بلشویکی در سیبری و مقر دولت سفید دریادار اَلکساندر کولچاک بود. پس از آن، تا ۱۹۲۲، اومسک مرکز کمیتۀ بلشویکی انقلاب سیبری بود.