پکن

پِکَن (Beijing)

پکن
نام فارسی	پکن
نام های دیگر	بی جینگ- خان بالق
نام پیشین	پکینگ
نام لاتین	Beijing
کشور	چین
جمعیت	۱۰,۸۴۹,۰۰۰ نفر (۲۰۰۳)
تولیدات و صنایع مهم	علوم مهندسی و تولید فولاد، خودرو، پارچه، و مواد پتروشیمی
بناهای مهم	دروازه تیان آنمن (دروازه صلح آسمانی) و میدان تیان آنمن و شهر ممنوع (کاخ سلطنتی معروف به گو گونگ)

پِکَن

(نام سابق: پکینگ؛ نام رسمی: بِیْ‌جینگ؛ نام مغولی مصطلح در متون کهن فارسی و عربی: خان بالق به معنی شهرخان) پایتخت چین، با ۱۷,۸۰۰ کیلومتر مربع مساحت، و ۱۰,۸۴۹,۰۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳م). بخش‌هایی از مرز شمال شرقی آن با قسمت‌هایی از دیوار بزرگ چین منطبق است. صنایع آن شامل علوم مهندسی و تولید فولاد، خودرو، پارچه، و مواد پتروشیمی است. بناهای دیدنی پکن عبارت‌اند از دروازۀ تیان‌آنمن (دروازۀ صلح آسمانی) و میدان تیان‌آنمن (که در ۱۹۸۹م صحنۀ اعتراض‌های دانشجویی بود که ارتش به‌شدت آن‌ها را سرکوب کرد)؛ شهر ممنوع (کاخ سلطنتی معروف به گو گونگ)، که یونگ لو، امپراتور مینگ، بین ۱۴۰۶ـ۱۴۲۰م آن را بنا نهاد؛ تالار بزرگ خلق (۱۹۵۹م)؛ مقر کنگرۀ ملّی خلق (۱۹۵۹م)؛ موزۀ تاریخ و انقلاب چین؛ تالار یادبود مائو (۱۹۹۷م)؛ کاخ تابستانی که امپراتریس دوآگر سی‌شی آن را ساخت؛ کاخ تابستانی قدیمی؛ معبد آسمانی (تیان‌تان)، و گورهای مینگ واقع در ۵۰کیلومتری شمال غربی پکن. مدارک مربوط به ماندگاه‌های اولیه در پکن به ۱,۰۰۰پ‌م باز می‌گردد. پکن به‌منزلۀ پایتخت (معروف به دادو) قوبلای خان، امپراتور مغول، پیشرفتی چشمگیر داشت. در دورۀ سلسلۀ مینگ (۱۳۶۸ـ۱۶۴۴‌م) پایتخت به مدت ۳۵ سال به نانجینگ (یا نانکن) منتقل شد، و پکن به بِی‌پینگ (صلح شمالی) تغییر نام یافت. در ۱۴۲۱‌م، که بار دیگر پایتخت شد، مجدداً آن را پکن (پایتخت شمالی) نامیدند. ملّیون گومین‌دانگ در ۱۹۲۸م دوباره نان‌جینگ را پایتخت کردند؛ و پکن را مجدداً بی‌پینگ نامیدند. این شهر از ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۵م در اشغال ژاپن بود. در ۱۹۴۹م حکومت جدید کمونیستی بار دیگر پایتخت را به این شهر منتقل کرد و دوباره آن را پکن نامید. پکن قدیم از دو شهر مجزا تشکیل شده بود که هر کدام با دیوارهای سنگی بزرگ محصور بودند. کناره‌های شهر درونی مربع‌شکل (که سابقاً در اروپا با نام تاتار معروف بود) ۷ کیلومتر طول، ۱۵ متر ارتفاع، و ۱۸ متر ضخامت داشتند؛ در جنوب آن شهر بیرونی (که زمانی به شهر چینی شهرت داشت) واقع شده بود که کناره‌های آن طولانی‌تر بودند و از شرق به غرب به طول ۸ کیلومتر امتداد داشتند. دیوارهای مزبور دارای ۱۷ دروازه بودند که بر فراز آن‌ها برج‌هایی به ارتفاع ۳۰ متر بنا شده بود. در مرکز شهر درونی، کاخ سلطنتی گوگونگ قرار داشت که با دیوار و خندق احاطه شده بود، زیرا شهروندان عادی اجازۀ ورود به آن را نداشتند. امروز کاخ مزبور به موزه تبدیل شده و به روی عموم باز است. در غرب کاخ سلطنتی، باغ‌ها و عمارت‌های کلاه‌فرنگی دربار قرار دارند.