برودریک کرافورد

برودریک کرافورد Broderick Crawford
زادروز	پنسیلوانیا ۹ دسامبر ۱۹۱۱م
درگذشت	کالیفرنیا ۲۶ آوریل ۱۹۸۶م
ملیت	امریکایی
شغل و تخصص اصلی	بازیگر
آثار	تمام مردان شاه (1949)؛ چشم و گوش بسته (1950م)؛ تبهکاران (1951م)؛ کلاهبردار (1955م)؛ پرونده‌های خصوصی ج. ادگار هوور (۱۹۷۸)
گروه مقاله	سینما
جوایز و افتخارات	جایزۀ اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد (1949م)

برودریک کرافورد

برودریک کرافورد در نمایی از فیلم تمام مردان شاه

برودریک کرافورد (پنسیلوانیا ۹ دسامبر ۱۹۱۱ - کالیفرنیا ۲۶ آوریل ۱۹۸۶م) Broderick Crawford

(نام کامل: ویلیام برودریک کرافورد) بازیگر امریکایی برندۀ جایزۀ اسکار. پسر بازیگر نمایش‌های وودویلی، لستر کرافورد و کمدین مشهور هلن برودریک بود که در سفرهای نمایشی والدینش همراه آنان می‌رفت و نقش‌های کوچکی را در قطعات کمدی‌شان بازی می‌کرد. پس از پایان تحصیلات دبیرستانی در آکادمی دین در فرانکلین ماساچوست، به اصرار والدینش وارد هاروارد شد، ولی پس از سه هفته تحصیلاتش را رها کرد. مدتی به عنوان کارگر در باراندازهای نیویورک و ملوان کشتی نفتکش کار می‌کرد؛ سپس به کار بازیگری بازگشت. در رادیو برنامه اجرا کرد و در سال ۱۹۳۴م برای نخستین بار در نقشی جدی در لندن روی صحنه رفت. به دنبال نخستین حضورش در برادوی، در ۱۹۳۵م گلدوین با او قرارداد بست و مدتی به ایفای نقش‌های فرعی در چندین فیلم کم‌اهمیت هالیوودی پرداخت. در ۱۹۳۷م دوباره به برادوی بازگشت و در یک اجرای موش‌ها و آدم‌ها نقش «لنی» را به عهده گرفت؛ ولی به رغم موفقیت بزرگ این نقش همچنان تا سال‌ها نقش‌های یکنواختی (معمولاً جنایتکارانِ خشن) را در فیلم‌ها بازی می‌کرد. در ۱۹۴۹م، پس از دوازده‌سال کار در سینما به لطف شخصیت زنده و بی‌رحمِ «ویلی استارک»، سیاست‌باز بی‌رحم، در اقتباس رابرت راسن از تمام مردان شاه (نوشتۀ رابرت پن وارن) ستاره شد و اسکار و جایزۀ گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اول را دریافت کرد. اما این درخششی کوتاه‌مدت بود و پس از دو نقش جذاب دیگر در کمدی چشم و گوش بسته (1950م) و درام تبهکاران (1951م) بار دیگر گرفتار نقش‌های بی‌اهمیت شد. البته با یک استثنای مهم؛ یعنی ایفای نقش شیادی بامزه در کلاهبردار (ساختۀ فلینی- 1955م). در ادامه در چندین مجموعۀ تلویزیونی ظاهر شد و بیشتر طول دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰م را در ایتالیا و اسپانیا به بازی در وسترن‌های ارزان‌قیمت و حماسه‌های حادثه‌ای گذراند. او که در سال‌های آخر عمر به طرز فزاینده‌ای تلخ و سرخورده شده بود، به خاطر افراط در نوشخواری و دعوا در کافه‌ها شهرت داشت.

کرافورد اندامی درشت و تنومند داشت و با صدایی کلفت سریع حرف می‌زد و پرخاشگری می‌کرد؛ به این ترتیب تعجبی نداشت که با بازی در فیلم‌های گنگستری و کمدی‌های تندوتیز کارش را آغاز کرد. سپس وسترن‌های ارزان‌قیمت از راه رسیدند. اما رابرت راسن بود که با دادن نقش سیاست‌باز عوام‌فریب جنوب آمریکا در تمام مردان شاه باعث شهرتش شد. نقشی که به خوبی با سبک و سیاق تهاجمیِ بازی او جور درمی‌آمد. «ویلی استارکِ» او آدمی است عامی که ابتدا خیرخواه مردم می‌نماید، ولی در انتها فاسد و تباه‌تر از سیاستمداران متنفذ پیش از خودش به نظر می‌رسد. نزدیک به اواخر فیلم کسی به او می‌گوید «حرف‌هایی که می‌گفتی هنوز خوبند ولی خودت نه، و من شک دارم که قبلاً هم چیزی غیر از این بوده باشی.» همین شخصیت منفعت‌طلب با ظرافت بیشتر در چشم و گوش بسته ظاهر می‌شود و با ارعاب توخالی به بهره‌برداری از بلاهت جودی هالیدی می‌پردازد. این فیلم محصول کلمبیا پیکچرز بود و بسیاری شخصیت او را دارای شباهت قابل ملاحظه‌ای با هری کوهن رئیس کلمبیا پیکچرز دانستند. کرافورد روی این موفقیت‌ها سرمایه‌گذاری نکرد و فیلم‌های بعدی‌اش اغلب آثار مهمی نبودند. برای تنوع در کلاهبردار فلینی نقشی را بازی کرد که به رغم پشت هم اندازی‌هایش فرجام رقت‌انگیزی دارد. سال‌ها فعالیت تلویزیونی و لاف و گزاف‌های یکنواختش به چهرۀ سینمایی او لطمه زد و به نقش‌های فرعی فیلم‌های ردۀ «ب» رانده شد. یک تصادف رانندگی شدید نیز در پی آمد، با این حال توانست در یکی از نقش‌های گیرای متأخرش در پرونده‌های خصوصی ج. ادگار هوور (ساختۀ لری کوئن- ۱۹۷۸) ظاهر شود.

برخی دیگر از آثار سینمایی

• هفت گناهکار (تی گارنت- ۱۹۴۰)
• فرشتۀ سیاه (روی ویلیام نیل- ۱۹۴۶)
• مردم شب (نانالی جانسون- 1954)
• خانۀ بزرگ آمریکایی (هاوارد دبلیو. کوخ- 1955)
• اسکار (راسل راوز- ۱۹۶۶)
• نامزد (مایکل ریچی- ۱۹۷۲)
• شبح هالیوود (جین لویت- ۱۹۷۴)
• یک عاشقانۀ کوچک (جورج روی هیل- 1979)
• ماه دروغگو (دیوید فیشر- ۱۹۸۲)

---