یوسف همدانی
| یوسف همدانی | |
|---|---|
| زادروز |
همدان ۴۴۰ق |
| درگذشت | بامئین ۵۳۵ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | صوفی |
| آثار | رتبةالحیات (۱۳۶۲ش) |
| گروه مقاله | عرفان |
یوسف هَمَدانی (همدان ۴۴۰ـ بامئین ۵۳۵ق) Yusuf Hamadani (sufi)
(شهرتِ ابویعقوب یوسف‌‌بن ایوب همدانی) از رجال صوفیه. در ۱۸سالگی به بغداد رفت و در محضر درس ابواسحاق شیرازی حضور یافت و درشمار برترین شاگردانِ او درآمد. به عراق و خراسان و اصفهان و سمرقند و بخارا نیز سفر کرد و به طلب و استماع حدیث پرداخت. در تصوّف دست ارادت به شیخ ابوعلی فارمدی داد و از دست شیخ عبدالله جوینی خرقه پوشید. در حدود ۶۵سالگی به سفر بغداد رفت و در مجلس وعظی که داشت آیندۀ علمی ابن سقّا را پیشگویی کرد. خانقاه بزرگی در مرو داشت و سال‌های آخر عمر را در همان شهر و هرات گذراند. سرانجام در مسیر بازگشت از هرات به مرو درگذشت و در همان ناحیه به خاک سپرده شد. بعدها جنازۀ او را به مرو منتقل کردند. گویا رتبةالحیات تنها اثر بازمانده و چاپ‌شدۀ اوست (1362ش). این کتاب که به نثر فارسی در بیان مراتب و درجات زندگی و به صورت پرسش و پاسخ است، توسط محمدامین ریاحی تصحیح شده است. همچنین دو رسالۀ عرفانی، یکی به فارسی و دیگری به عربی منسوب به اوست.
خواجه عبدالله بَرَقی خوارزمی، خواجه حسن ازرقی بخارایی، خواجه احمد یَسَوی و خواجه عبدالخالق غُجْدَوانی، درشمار مریدان اویند.