ورسای، شهر و کاخ
وِرْسای، شهر و کاخ (Versailles)
مرکز اداری ولایت ایولین[۱]، در شمال فرانسه، واقع در ۱۸کیلومتری جنوب غربی پاریس، با ۹۱هزار نفر جمعیت (۱۹۹۰). از ۱۶۷۸ تا ۱۷۶۹، و تا ۱۷۹۳، اقامتگاه اصلی پادشاهان فرانسه؛ و از ۱۶۸۲ تا ۱۷۸۹ مقر حکومتی بود. شهر مزبور در اطراف کاخ لوئی چهاردهم (تأسیس بین ۱۶۶۱ و ۱۶۸۷) نزدیک محل شکارگاه لوئی سیزدهم توسعه یافت. در محوطۀ کاخ، دو قلعۀ تریانون بزرگ[۲]، برای لوئی چهاردهم، و تریانون کوچک[۳]، برای لوئی پانزدهم، قرار دارد. دانشگاه نظامی که ناپلئون در سن‌سیر، نزدیک ورسای[۴]، ساخته بود، در حمله‌های هوایی جنگ جهانی دوم ویران شد و به کوئتکیدان[۵]، در جنوب شرقی رِن[۶]، انتقال یافت. ورسای اسقف‌نشین است. در اصل نخستین طراح کاخ لوئی لو وو[۷] بود. شارل لو برون[۸] تزیینات داخلی آن را برعهده گرفت و آندره مانسار[۹]، سازندۀ تریانون بزرگ طراحی باغ‌های آن را انجام داد. ژاک گابریل، تریانون کوچک، اقامتگاه مورد علاقۀ ماری آنتوانت، همسر لوئی شانزدهم، را طراحی کرد. کاخ ورسای در زمان لوئی فیلیپ به موزۀ ملی تبدیل شد. تالارها و راهروهای مشهور ورسای صحنۀ بسیاری از رویدادهای تاریخی بوده‌اند، که از آن جمله‌اند: به رسمیت شناختن استقلال مستعمرات امریکایی از سوی بریتانیا (۱۷۸۳)؛ پیمان‌نامۀ تسلیم پاریس (۱۸۷۱)، درخلال جنگ فرانسه و پروس[۱۰]؛ معرفی ویلهلم اول از پروس در مقام امپراتور آلمان متحد (۱۸۷۱)؛ و امضای پیمان ورسای[۱۱] (۱۹۱۹).