نمایش مبدأ برای آراگو، فرانسوا (۱۷۸۶ـ۱۸۵۳)


آراگو، فِرانْسوا (۱۷۸۶ـ۱۸۵۳)(Arago, Francois)

{{جعبه زندگینامه
|عنوان =فرانسوا آراگو
|نام =Francois Arago
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=پرپینیان ۱۷۸۶م
|تاریخ مرگ=۱۸۵۳م
|دوره زندگی=
|ملیت=فرانسوی
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=مدرسه پلی تکنیک پاریس
| شغل و تخصص اصلی =فیزیک دان
|شغل و تخصص های دیگر=اخترشناس
|سبک =
|مکتب =
|سمت =استاد هندسه تحلیلی مدرسه پلی تکنیک (۱۸۰۹-۱۸۳۰ش)، دبیری دایم آکادمی علوم، مدیریت رصدخانه پاریس، نمایندگی پیرنه زوریانتال (تا ۱۸۵۲م)، وزارت دولت (۱۸۴۸م) 
|جوایز و افتخارات =
|آثار =
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =فیزیک و مکانیک
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}
[[پرونده:10072300.jpg|بندانگشتی|فرانسوا آراگو]]
فیزیک‌دان و اخترشناس فرانسوی. در پیشبرد مطالعات مقدماتی [[الکترومغناطیس]] سهم عمده‌ای داشت. در ۱۸۲۰، دریافت که چنانچه قطعه‌آهنی در داخل پیچه‌ای سیمی قرار گیرد، بر اثر عبور جریان الکتریکی خاصیت مغناطیسی پیدا می‌کند. در ۱۸۲۴، برای اولین‌بار، پیش از کشف القایش الکترومغناطیسی [[فارادی، قانون های|فارادی]]، توانایی قرص مسی شناور را در انحراف عقربۀ مغناطیسی مشاهده کرد. آراگو از ۱۸۱۵ با فیزیک‌دان فرانسوی، [[اوگوستین فرنل]]<ref>Augustin Fresnel</ref>، در زمینۀ قطبش<ref>polarization</ref>&nbsp;نور شروع به همکاری کرد و به این‌ترتیب، توانست قوانین حاکم بر آن را شرح دهد. آن‌ها، به ‌اتفاق، نظریۀ موجی نور<ref>wave theory of light</ref>&nbsp;را بنیاد نهادند. 

در نزدیکی پرپینیان<ref>Perpignan</ref>&nbsp;زاده شد، در مدرسۀ پلی‌تکنیک پاریس<ref>Ecole Polytechnique</ref>&nbsp;درس خواند، و در مؤسسۀ طول‌های جغرافیایی<ref>Bureau des Longitudes</ref>&nbsp;مشغول به‌کار بود. از ۱۸۰۹ تا ۱۸۳۰، استاد هندسۀ تحلیلی مدرسۀ پلی‌تکنیک بود. پس از آن، دبیری دایم آکادمی علوم<ref>Academy of Sciences</ref>، مدیریت رصدخانۀ پاریس<ref>Paris Observatory</ref>&nbsp;و تا ۱۸۵۲ نمایندگی پیرنه زوریانتال<ref>Pyrénées-Orientales</ref>&nbsp;را به‌‌عهده داشت. از نظر سیاسی، به حد افراط به چپ وابسته بود و در جریان انقلاب ۱۸۴۸، به وزارت دولت موقت رسید. در دوران وزارت او، بردگی در مستعمرات فرانسه ملغی شد. 

آراگو در زمینه‌های تراکم‌پذیری<ref>compressibility</ref>، [[چگالی]]<ref>density</ref>، [[پراش]]<ref>diffraction</ref>، و پاشندگی<ref>dispersion</ref>&nbsp;گازها نیز به تحقیق پرداخت. همچنین، سرعت صوت را بررسی، و آن را برابر با ۳۳۱.۲ متر بر ثانیه برآورد کرد. در زمینۀ آذرخش<ref>lightning</ref>&nbsp;نیز پژوهش‌هایی صورت داد و چهار نوع آن را از یکدیگر متمایز ساخت. دربارۀ گرما نیز به تحقیق پرداخت. مطالعاتش در زمینۀ نجوم شامل پژوهش‌هایی دربارۀ خرمن خورشیدی<ref>solar corona</ref>&nbsp;و [[فام سپهر|فام‌سپهر]]<ref>chromosphere</ref>، اندازه‌گیری قطر سیارات، و عرضۀ این نظریه بود که چشمک‌زنی<ref>twinkling</ref>&nbsp;ستاره‌ها از تداخل نور<ref>light interference</ref>&nbsp;منشأ می‌گیرد.

----

[[Category:اخترشناسی]] [[Category:(اخترشناسی)اشخاص و آثار]] [[Category:فیزیک و مکانیک]] [[Category:(فیزیک و مکانیک)اشخاص و آثار]]