ارمنیان ایران، کلیساهای
اَرمنیان ایران، کلیساهای
این کلیساها با سبک معماری خاصی که دارند، به راحتی از کلیساهای سایر فرقه‌های مسیحیت تمیز داده می‌شوند. مهم‌ترین شاخص سبک معماری کلیساهای ارمنیان گنبد مخروطی‌شکل آن‌ها است. بدون استثنا در جهت شرقی‌ـ‌غربی ساخته می‌شوند. محراب کلیساها در بخش شرقی آن است و از سطح صحن داخل کلیسا مرتفع‌تر است. دو ردیف پلکان، که در جوار دیوارهای شمالی و جنوبی محراب ساخته می‌شود، راه ورود به محراب است. نقشۀ کلیساهای ارمنیان صلیبی‌شکل است ولی برخی از کلیساها دارای پلان بازیلیک هستند؛ یعنی صحن داخل کلیسا در طول، با چند ردیف ستون به سه نف (ناو) تقسیم می‌شود. کلیساهای ارمنیان ایران را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد: ۱. کلیساهایی که پیش از قرن ۱۴م ساخته شدهاند؛ ۲. کلیساهای عصر صفوی؛ ۳. کلیساهایی که در قرون ۱۸م به بعد ساخته شدهاند. کلیساهایی که پیش از قرن ۱۴م ساخته شدهاند، بیشتر در آذربایجان هستند. مصالح اصلی این کلیساها سنگ تراشیده شده است. کلیساهای روزگار صفوی در اصفهان، شیراز و بوشهر ساخته شدهاند. کلیساهای اصفهان با آجر و خشت بنا شدهاند و گنبد آن‌ها گرد و مدور است.