نمایش مبدأ برای اسکیپیو، پوبلیوس کورنلیوس (۲۳۶ـ۱۸۳پ م)


اِسکیپیو، پوبلیوس کورنِلیوس (۲۳۶ـ۱۸۳پ‌م)(Scipio, Publius Cornelius)

(همچنین معروف به اسکیپیو آفریکانوس مایور<ref>Scipio Africanus Major
</ref>) سردار رومی که توانایی‌های تاکتیکی و استراتژیکی او جریان دومین جنگ پونی<ref>Punic War
</ref> را در ۲۰۸ـ۲۰۱پ‌م تغییر داد و شهرت او را در مقام یکی از بزرگ‌ترین فرماندهان نظامی روم تثبیت کرد. او کارتاژی‌ها را در [[اسپانیا]] شکست داد (۲۰۶ـ۲۰۱پ‌م) و به افریقا هجوم برد (۲۰۴پ‌م). در زاما<ref> Zama </ref>، [[هانیبال]]<ref>Hannibal </ref>، سردار کارتاژ را مغلوب کرد (۲۰۲پ‌م) و جنگ را به سود روم به پایان رساند. به سبب پیروزیش در افریقا لقب «آفریکانوس» گرفت، اما آن را در خور دستاوردهایش نمی‌دانست و با تلخ‌کامی به ویلایش رفت و انزوا گزید. اِسکیپیو در ۱۸سالگی با پدرش، که هم‌اسم او بود، در ارتش خدمت کرد و او را از غرق‌شدن در رود تیکی‌نوس<ref>Ticinus </ref> نجات داد (۲۱۸پ‌م). او احتمالاً در نبرد تِربیا<ref>Trebia </ref> (۲۱۸پ‌م)، و قطعاً در جنگ کانای<ref>Cannae </ref> (۲۱۶پ‌م) حضور داشت که به او امکان مشاهدۀ شیوه‌های جنگی هانیبال را داد که چاره‌ای برای آن‌ها بیاندیشد. اسکیپیو با مشاهدۀ‌ هانیبال دریافت که راه کسب پیروزی، فقط داشتن رشادت و جسارت و تحرک در حد دشمن است و باید از هر وسیله‌ای برای برتری بر دشمن استفاده کرد. او دریافت که ارتش روم بیش‌ از حدّ کُند و متکی به پیاده‌نظام است و به سواره‌نظام اعتنایی نمی‌کند. و به‌همین سبب توانایی رویارویی با قدرت تحرک و مانورهای هانیبال را ندارد. او همچنین استفاده از طلایه‌داران و دیده‌بانی‌ها را برای گردآوری اطلاعات نظامی تا سرحد امکان به‌کار بست، روشی که هانیبال در ایتالیا از آن بهرۀ فراوان برده بود. در ۲۱۱پ‌م، پس از مرگ پدر و عمویش، خود را برای خدمت در اسپانیا نامزد منصب سرداری کرد. به‌رغم جوانی، به اتفاق آرا به این منصب برگزیده شد، و با نخستین منصب فرماندهی مستقل قدم به اسپانیا گذاشت. مبارزه‌اش با اقدامی بی‌باکانه آغاز شد. با آگاهی از پراکندگی ارتش کارتاژ و فاصلۀ ده‌روزه آنان با پایتخت اسپانیایی خود در کارتاگو نووا<ref>Carthago Nova </ref> (کارتاژِنو، کارتاخِنا<ref>Cartagena </ref>ی کنونی) به شهر حمله و آن را تصرف کرد و پیروزی پرسروصدایی به‌دست آورد. اسکیپیو پس از تصرف شهر بیش از ۳۰۰ گروگان کارتاژی از اشراف ایبریان<ref>Iberian </ref> را آزاد و نزد قبایل خود فرستاد و بدین‌ترتیب محبوبیت فراوانی در بین تعداد زیادی از متحدان سابق کارتاژ به دست آورد. تسلط روم بر اسپانیا را در دو نبرد سرنوشت‌ساز تثبیت ساخت، و ارتش‌ هاس‌دروبال‌ بارکا<ref>Hasdrubal Barca </ref> را در بایکولا<ref>Baecula </ref> (۲۰۸پ‌م) و ایلیپا<ref>Ilipa</ref> (۲۰۶پ‌م) را نابود کرد. درنتیجه، کنسول روم شد (۲۰۵پ‌م) و با استفاده از نفوذش برای حمله به افریقا فشار آورد. پس از پیاده‌شدن سپاه در نزدیکی اوتیکا<ref> Utica </ref>، سپا‌هیان کارتاژ و [[نومیدیا]]<ref>Numidia </ref> را در شبیخونی نزدیک برج آگاتوکلِس<ref>Agathocles </ref> و در حملۀ شبانه به اردوگاه‌های آن‌ها در ساحل رود باگراداس<ref>Bagradas</ref> نابود کرد (۲۰۴پ‌م). او در نبرد گِریت پلِینز (پهن‌دشت)<ref> Great Plains</ref> سپاه‌ هاسدروبال ‌بارکا را در نبردی سخت مغلوب کرد (۲۰۳پ‌م). در زاما نیز بر سپاه هانیبال چیره شد (۲۰۲پ‌م) و روم را به پیروزی رساند و پیمان صلحی را منعقد کرد که نام او را بر آن نهادند.

&nbsp;

----

[[Category:تاریخ جهان]] 
[[Category:امپراتوری روم و بیزانس]]
<references />