بدر جمالی
بَدْرِ جَمالی (ارمنستان ۴۰۵ـ۴۸۷ق)
| بدر جمالی | |
|---|---|
| زادروز |
ارمنستان ۴۰۵ ق |
| درگذشت | ۴۸۷ق |
| ملیت | عرب |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| لقب | ابوالنجم، سیف الاسلام ، ناصرالامام ، السید الاجل ، امیرالجیوش |
(معروف به ابوالنجم) وزیر و سردار مشهور فاطمی. چون بردۀ جمال‌الدوله علی بن عمّار، حاکم طرابلس، بود به جمالی مشهور شد. در ۴۵۵ق از سوی المستنصر، خلیفۀ فاطمی، به حکومت دمشق تعیین شد، اما براثر نارضایتی سپاهیان از سخت‌گیری‌های ناگزیر از دمشق فرار کرد. در ۴۵۸ق امیر سراسر شام شد و تا رمضان ۴۶۰ق در این سمت باقی ماند اما مجدداً با شورش سربازان حکومت را ترک کرد. در ۴۶۲ق حاکم عکا شد. زمانی که ناصرالدوله بن حمدان بر مصر چیره شد، المستنصر مخفیانه از بدر جمالی استمداد جست و او در جمادی‌الاول ۴۶۶ وارد قاهره شد. وی همۀ سرداران ترک و مخالفان خلیفه را به‌قتل رساند و خود از سوی خلیفه به مقام وزارت و تصدی امور قضاوت و دعوت فاطمیان رسید و به سیف‌الاسلام، ناصرالامام، السید الاجل، امیرالجیوش ملقب شد. بدر درطی بیست سال وزارت، ۲۰هزار تن از مخالفانش را کشت. او دست به اصلاحاتی زد و آثار و بناهای متعددی در قاهره از خود به‌جا گذاشت. بر سر جانشینی المستنصر میان او و حسن صباح اختلاف افتاد و همین اختلاف به انشعاب اسماعیلیه به دو دستۀ مستعلوی و نزاری انجامید. در اواخر عمر فلج شد و وظایفش را به پسرش، افضل، سپرد.