برضد روش

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

برضدِّ روش (Against Method)

(عنوان فرعی: طرح نظریۀ آنارشیستی معرفت) کتابی در فلسفه، تألیف پاول فایرابند، به زبان انگلیسی، منتشرشده در ۱۹۷۵. مؤلّف در این کتاب از نظریۀ آنارشیستی معرفت، که خود بانی آن است، دفاع می‌کند. کتاب در ۲۱ بخش و دو ضمیمه تنظیم شده است. فایرابند در مقدمه، با معرفی علم همچون امری ذاتاً آنارشیستی، توضیح می‌دهد که آنارشیسم در هیئت نظریه انسان‌دوستانه و قائل به پیشرفت است و به قانون و نظم آن وقعی نمی‌نهد. مؤلّف در فصول بعد، از راه به دست‌دادن نمونه‌های علم و فلسفه، با اتّکا به این حکم که «همه‌چیز ممکن است»، نشان می‌دهد که درنتیجۀ آزمون‌های عملی سنجشِ نسبتِ میان ایده و عمل، معرفت در مسیری کاملاً متفاوت با عقل راه سپرده است. ازجمله احکامی که در این کتاب جنجال‌برانگیز مطرح شده، این حکم است که هیچ نظریه‌ای با همۀ پدیده‌های قلمرو خود تطبیق نمی‌کند. مؤلّف در این کتاب از آرای تامس کوهن، ایمره لاکاتوش، و تا اندازه‌ای کارل پوپر متأثّر است.