نمایش مبدأ برای بنایی هروی، کمال الدین علی (هرات ـ فرارود ۹۱۸ق)

{{جعبه زندگینامه
|عنوان =کمال الدین علی بنایی هروی
|نام =
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=حالی
|زادروز=هرات ق
|تاریخ مرگ=فرارود ۹۱۸ق
|دوره زندگی=
|ملیت=
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =ریاضی دان
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =ملک الشعرا، استاد نظیره سازی
|جوایز و افتخارات =
|آثار =مثنوی باغ ارم یا بهرام و بهروز (۱۳۵۱ش)؛ منظومه شیبانی نامه و رساله ای در موسیقی (چاپ ۱۳۶۸ش)
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}
[[پرونده:دیوان بنایی هروی.jpg|بندانگشتی|تصویری از جلد کتاب ]]
بَنایی هِرَوی، کمال‌الدین علی (هرات ـ فرارود ۹۱۸ق)

ریاضی‌دان، معمار، ادیب، شاعر، خوشنویس، موسیقی‌دان نظری و خواننده ایرانی. در جوانی چندی نزد امیرعلی‌شیر نوایی خدمت کرد، اما چون هزل‌گو و شوخ‌طبع بود، امیر از او رنجید و ناگزیر به [[شیراز، شهر|شیراز]] رفت و مرید شیخ شمس‌الدین محمد لاهیجی پیشوای صوفیان نوربخشیه شد و اشعاری در ستایش او گفت. سپس در [[تبریز، شهر|تبریز]] به دربار یعقوب آق‌قویونلو پیوست و مثنوی ''باغ ارم'' يا&nbsp;''بهرام و بهروز'' (۱۳۵۱ش) را به او پیشکش کرد. بنایی ستایشگر [[فرخ یسار|فرخ‌یسار]] شروان‌شاه، علی‌میرزا و سلطان بدیع‌الزمان میرزای تیموری نیز بود. او قصیده‌ای به‌نام «مجمع‌الغرایب» به گویش هِرَوی در ستایش علی‌میرزای تیموری دارد. در دربار شیبک‌خان سمت ملک‌الشعرایی یافت. پس از قتل شیبک‌خان به‌دست [[اسماعیل صفوی دوم|شاه اسماعیل صفوی]] در ۹۱۶ق، به فرارود گریخت. سرانجام در قتل‌عام عمومی آن سامان به‌دست [[یاراحمد اصفهانی]]، وزیر شاه اسماعیل، کشته شد. در پایان زندگی حالی تخلص می‌کرد. از استادان نظیره‌سازی است و اشعاری به پیروی و در پاسخ به [[سعدی، مصلح الدین (شیراز ح ۶۰۶ـ ح ۶۹۱ق)|سعدی]] و [[حافظ، شمس الدین محمد ( ـ شیراز ۷۹۲/۷۹۱ق)|حافظ]] سروده است. ''دیوان اشعار'' بنایی ۹هزار بیت دارد. منظومۀ ''شیبانی‌نامه'' در فتوحات و مناقب محمدخان شیبانی و ''رساله‌ای در موسیقی'' (چاپ ۱۳۶۸ش) از دیگر آثار اوست.
<br><!--12327800-->
[[رده:ادبیات فارسی]]
[[رده:ادبیات قدیم – اشخاص]]
[[رده:موسیقی]]
[[رده:ایران - اشخاص]]