نمایش مبدأ برای تجویدی، علی (تهران ۱۲۹۸ـ۱۳۸۴ش)


{{جعبه زندگینامه
|عنوان =علی تجویدی 
|نام =
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=تهران ۱۲۹۸ش
|تاریخ مرگ=۱۳۸۴ش
|دوره زندگی=
|ملیت=ایرانی
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =نوازنده ویولن و سه تار
|شغل و تخصص های دیگر=مولف موسیقی، مدرس موسیقی، آهنگ ساز
|سبک =موسیقی سنتی
|مکتب =
|سمت =
|جوایز و افتخارات =
|آثار =مرا عاشقی شیدا، به یاد صبا؛ آتش کارون، آشفته‌حالی، کودکی،
اثری در چهارگاه، آموزش موسیقی ایرانی (۳ جلد)
|خویشاوندان سرشناس =هادی خان تجویدی (پدر)
|گروه مقاله =موسیقی
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}
[[پرونده:Tajvidi.jpg|بندانگشتی|علی تجویدی]]
تجویدی، علی (تهران ۱۲۹۸ـ۱۳۸۴ش)<br>
<p>نوازندۀ ویولن و سه‌تار، مؤلف، مدرس، و آهنگ‌ساز ایرانی. فرزند [[تجویدی، هادی (اصفهان ۱۲۷۲ـ۱۳۱۸ش)|هادی‌خان تجویدی]]، نقاش معروف رضاشاه، بود. موسیقی را با نواختن نی‌لبک به‌صورت خودآموز شروع کرد و مدتی کوتاه نزد ظهیرالدینی، ابراهیم سپهری و [[یاحقی، حسین (تهران ۱۲۸۲ـ۱۳۴۷ش)|حسین یاحقی]]، به آموختن فلوت و ویولن پرداخت. استاد اصلی او [[صبا، ابوالحسن (تهران ۱۲۸۲ـ۱۳۳۶ش)|ابوالحسن صبا]] بود که تجویدی نزد او دورۀ ردیف مجلسی را گذراند و به توصیۀ صبا از محضر حاج آقا [[ایرانی مجرد، محمد (تهران ۱۲۵۱ـ۱۳۵۰ش)|محمد ایرانی مجرد]]، و هنرمندان دیگری که در منزل او گردهم می‌آمدند، استفاده کرد. در ۱۳۲۸ از صبا اجازۀ تک‌نوازی در رادیو تهران را گرفت و از ۱۳۳۴ همراه او و [[محجوبی، مرتضی (تهران ۱۲۷۹ـ همان جا ۱۳۴۴ش)|مرتضی محجوبی]]، نوازندۀ پیانو، از اعضای ثابت ارکستر و برنامۀ ''گل‌ها'' شد. در همین حال، یک دورۀ کامل ضربی‌ها و تصنیف‌های قدیم را نزد حاج‌آقا محمد ایرانی آموخت و در کنار نوازندگی ویولن، نزد صبا و [[عبادی، احمد (تهران ۱۲۸۵ـ۱۳۷۱ش)|احمد عبادی]] با نواختن سه‌تار نیز آشنا شد. از ۱۳۳۰ تا حدود ۱۳۸۰، که بیمار شد، در منزل خود و مناطق مختلف تهران تدریس می‌کرد و شاگردان بسیاری را تربیت کرد. تجویدی طی سال‌های ۱۳۳۳ـ۱۳۵۸ در رادیو تهران، تک‌نواز ویولن، آهنگ‌ساز، رهبر ارکستر خود، و عضو شوراهای تخصصی موسیقی بود؛ گاه نیز به دعوت مراکز مختلف ازجمله هنرستان موسیقی ملی (دورۀ شبانه)، هنرکدۀ موسیقی ملی، و [[دانشگاه تهران]]، برای دانشجویان تدریس می‌کرد. شهرت تجویدی بیشتر به‌سبب ساختن قطعاتی در قالب آهنگ‌ترانه و شیوۀ آهنگ‌سازی او ملهم از [[مختاری ، رکن الدین (۱۲۶۶ اصفهان ـ۱۳۵۰ش)|رکن‌الدین مختاری]]، نوازندۀ ویولن و آهنگ‌ساز نوگرای بعد از مشروطیت، و به‌ویژه مرتضی محجوبی و حسین یاحقی است؛ و با ملودی‌های ساخته و پرداخته شده، متکی به ردیف استادانش، صبا و یاحقی، شناخته می‌شود. تجویدی، مدتی نیز نزد [[استوار، هوشنگ (تهران ۱۳۰۶-1394ش)|هوشنگ استوار]]، آهنگ‌ساز و استاد عالی هنرستان موسیقی، به فراگیری هارمونی و کنترپوان پرداخت؛ و از معدود آهنگ‌سازانی بود که قطعاتش را خود برای ارکستر بزرگ تنظیم می‌کرد و می‌نوشت. تکنیک ویولن‌نوازی او گلچین شخصی از تکنیک صبا و حالات کمانچه‌نوازی است و در سه‌تارنوازی نیز تحت تأثیر شیوۀ مضراب زدن احمد عبادی، و متمایل به استفاده از ویبراسیون‌های ویولن (ارتعاش دادن به صدا) روی سه‌تار است. از آثار بی‌کلام اوست: ''رقص پروانه''، ''یاد استاد''؛ شامل تک‌‌نوازی ویولن و سه‌تار، چندین پیش‌درآمد و رِنگ. برخی از آثار باکلام او نیز عبارت‌اند از ''مرا عاشقی شیدا''، ''به یاد صبا''؛ ''آتش کارون''، ''آشفته‌حالی''، ''کودکی''؛ دیدی که ''رسوا شد دلم''، ''سنگ خارا''؛ ''آزاده'' و ''صبرم عطاکن''؛ و ''چرخ گردون''. از آثار قلمی اوست: ''اثری در چهارگاه''، ''آموزش موسیقی ایرانی'' (۳ جلد) و چند مقاله.</p>
<br><!--14084500-->
[[رده:موسیقی]]
[[رده:ایران - اشخاص]]