فریدمن، جروم (۱۹۳۰)
فریدْمَن، جِروم (۱۹۳۰)(Friedman, Jerome I)
| جِروم فریدْمَن Jerome I Friedman | |
|---|---|
| زادروز |
شیکاگو، واقع در ایلینوی 1930م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه شیکاگو، مدرک دکتری در 1956 |
| شغل و تخصص اصلی | فیزیک‌دان |
| گروه مقاله | فیزیک و مکانیک |
| جوایز و افتخارات | جایزۀ نوبل فیزیک (1990) مشترکا به‌همراه هنری وِی کِندال و ریچارد تیلور |
فیزیک‌دان امریکایی. به‌همراه هنری وِی کِندال[۱] و ریچارد تیلور[۲]، به‌سبب تحقیقات اساسی‌شان در زمینۀ برخورد الکترون‌های پرانرژی با پروتون‌ها و نوترون‌ها به جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۹۰ دست یافت. این تحقیقات در گسترش مدل کوارک[۳] در حوزۀ فیزیک ذرات[۴] اهمیت داشت. در ۱۹۷۰، فریدمن، تایلور، و کِندال رهبری گروهی از پژوهشگران را در مرکز شتاب‌دهندۀ خطی استنفورد[۵] در کالیفرنیا[۶] برعهده داشتند. هدف آزمایشهایی که در طی این پژوهش‌ها صورت می‌گرفت، بمباران پروتون‌ها و سپس نوترون‌ها با الکترون‌های پُرانرژی بود. آنان با توجه به آزمایشهایی که پیش‌تر انجام شده بود، می‌دانستند که پروتون حجم کوچک و محدودی دارد و بر این باور بودند که الکترون‌ها هنگام گذار از میان پروتون‌ها انحراف‌هایی کوچک از خود نشان می‌دهند. اما آنان طی آزمایش دریافتند که الکترون در گذار از درون پروتون گاهی با زاویه‌هایی بزرگ پراکنده می‌شود. جیمز بیورکِن[۷] و ریچارد فاینمن[۸] نظریه‌پردازانی بودند که به تعبیر این امر پرداختند. آنان مدعی شدند که الکترون‌ها در درون پروتون با اجسام نقطه‌مانند سختی روبه‌رو می‌شوند. کمی بعد مشخص شد این اجسام کوراک‌هایی‌اند که موری گل ـ من[۹] و جورج تسوایگ[۱۰]، مستقل از‌هم وجود آن‌ها را در ۱۹۶۴ پیش‌بینی کرده بودند. امروزه کوارک‌ها را ذراتی می‌شناسند که ازجمله بنیادی‌ترین قطعات سازندۀ ماده‌اند. فریدمن در شیکاگو، واقع در ایلینوی[۱۱]، زاده شد و در دانشگاه شیکاگو درس خواند. در ۱۹۵۶، دکتری گرفت. در ۱۹۵۶، در مقام پژوهشگر به آزمایشگاه فیزیک انرژی بالا[۱۲] در دانشگاه استنفورد[۱۳]، واقع در کالیفرنیا، پیوست و با روش‌هایی که برای آزمایش پراکندگی الکترون به‌کار می‌رفت آشنا شد. در دانشگاه استنفورد، برای مدتی طولانی همکار هنری کندال بود، و با ریچارد تایلور نیز آشنا شد. در ۱۹۶۰، به بخش فیزیک مؤسسۀ فناوری ماساچوست (ام آی تی)[۱۴] پیوست. در ۱۹۶۱، کندال نیز به گروه پژوهشی او ملحق شد. در ۱۹۶۳، فریدمن، کندال، تایلور، و دیگران در دانشگاه استنفورد همکاری خود را آغاز کردند تا تجهیزات پراکندگی الکترون را در مرکز شتاب‌دهندۀ خطی استنفورد بسازند. در ۱۹۸۰، فریدمن مدیر آزمایشگاه علوم هسته‌ای در مؤسسۀ فناوری ماساچوست شد. از ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۸ نیز رئیس بخش فیزیک آن‌جا بود و سپس، تمام‌وقت به تدریس و تحقیق بازگشت.
- ↑ Henry Way Kendall
- ↑ Richard Taylor
- ↑ quark model
- ↑ particle physics
- ↑ Stanford Linear Accelerator Center
- ↑ California
- ↑ Bjorken, James D
- ↑ Richard P Feynman
- ↑ Murray Gell-Mann
- ↑ George Zweig
- ↑ Illinois
- ↑ High Energy Physics Laboratory
- ↑ Stanford University
- ↑ (Massachusetts Institute of Technology (MIT