جلال الدین قراطایی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جَلال‌الدّین قَراطایی ( ـ۶۵۲ق)

وزیر دولت سلجوقیان‌ آناتولی‌. برده‌ای‌ یونانی‌ بود. در ۶۱۲ق به‌ دستگاه‌ سلجوقیان‌ آسیای‌ صغیر راه‌ یافت‌. قراطایی‌ از سلطنت‌ کیکاوس‌ اول‌ تا پادشاهی‌ کیقباد اول‌ سلجوقی‌ براثر لیاقت‌های خود از بردگی‌ به‌ امیری‌ رسید، اما در سلطنت کیخسرو دوم‌‌، از دربار اخراج شد. پس‌ از چندی‌، کیخسرو از کردۀ‌ خود پشیمان‌ شد و او را به‌ دربار فراخواند. در روزگار کیکاوس‌ فرزند کیخسرو، جلال‌الدین‌ به‌ وزارت‌ رسید. با وجود این‌که‌ در جنگ میان‌ کیکاوس‌ و برادر او قلچ‌ ارسلان‌ چهارم‌‌، قراطایی‌ سردار سپاه‌ کیکاوس‌ بود و قلچ‌ ارسلان‌ را شکست‌ داد، اما چون‌ وزیر هر سه‌ برادر، کیکاوس‌ و قلچ‌ ارسلان‌ و کیقباد، بود آن‌ها را به‌ دوستی‌ فراخواند. قراطایی‌، امیری‌ دانش‌دوست‌ بود، مدرسه‌ها و خانقاه‌های‌ فراوانی‌ در آناتولی‌ دایر کرد. مدرسۀ‌ بویوک‌ قراطایی‌ را به‌دستور او برآوردند. همچنین‌ آرامگاه‌ عمر سهروردی‌ در بغداد به‌‌کوشش‌ او ساخته‌ شد. با مولوی‌ دوستی‌ بسیار نزدیک‌ داشت و مولوی‌ چندین‌ نامه‌ به‌ او نوشته‌ و درخواست‌هایی‌ از او کرده‌ است‌. رساله‌ای به نام مدح فقر و ذم دنیا به نام او از عربی به فارسی برگردانده شده است.