حرز

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حِرْز

(جای امن و مکان حفاظت‌شده) اصطلاحی در فقه؛ فقیهان آن را به‌معنای اصطلاحی خاص به کار نبرده و اغلب فهم آن را به عرف حواله داده‌اند. گرچه کوشیده‌اند تبیینی روشن از این مفهوم عرفی ارائه کنند؛ ولی اختلاف نظر آنان به تبیین‌های بسیار متعدد و متفاوت انجامیده است. شیخ طوسی گوید حرز جایی است که غیرمالک جز با اذن او نمی‌تواند وارد شود. برخی آن را پنهان‌کردن مال در محلی امن دانسته‌اند به گونه‌ای است که سارق بدون خطر نتواند آن را برباید. در تفسیری جامع‌تر می‌توان گفت حرز جایی است که برای نگهداری مال فراهم می‌کنند؛ مانند خانه برای اثاثیه، مغازه برای کالا، اصطبل برای چارپا. از این‌رو، حرز نسبت به هر مال تفاوت می‌کند. چنانکه در روایات آمده است جیب پنهان در لباس، حرز برای پول است. به هر روی سرقت وقتی موجب حد دست‌بریدن می‌شود که از حرز صورت پذیرد. در باب امانت نیز، چنانچه امین، مال مورد امانت را در حرز نگهداری کند، در صورت تلف‌شدن، خائن نخواهد بود. معنای دیگر حرز دعای حفظ و تعویذ است. نیز ← تعویذ