حزب اراده ملی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حزب ارادۀ ملّی
از احزاب دست راستی ایران. این حزب را سیدضیاءالدین طباطبایی که پس از دو دهه تبعید به ایران بازگشته بود، تشکیل داد. سیدضیاء نخست در ۱۳۲۳ش حزبی به نام حزب وطن به‌وجود آورد. در خصوص زمان تأسیس حزب ارادۀ ملی، به زمستان ۱۳۲۲، تابستان ۱۳۲۳ و زمستان همین سال اشاره شده است. برخی حزب ارادۀ ملی را جانشین حزب وطن خوانده‌اند و بعضی نیز به فعالیت همزمان این دو حزب تا ۱۳۲۴ اشاره کرده‌اند. رهبری حزب ارادۀ ملی که جنبۀ تشریفاتی داشت، با رضاقلی‌ هدایت (نیرالملک) بود و سیدضیاء، با عنوان منشی کل، حزب را رهبری می‌کرد. از دیگر اعضای اصلی حزب به مظفر پیروز، صادق سرمد، حبیب‌الله رشیدیان، بهاءالدین حسام‌زاده پازارگادی، و کلنل کاظم‌خان سیّاح می‌توان اشاره کرد. برنامه‌ها و فعالیت‌های حزب ارادۀ ملی که در شمار احزاب شخصی و کانونی برای کسب مجدد قدرت از سوی سیدضیاء محسوب می‌شد، عمدتاً به ترویج دیانت، ضدیت با شوروی و حزب توده، مخالفت با رقیب سیاسی قدرتمند سید‌ضیاء، یعنی قوام‌السلطنه و «حزب دموکرات ایران»، معطوف شده بود. حزب ارادۀ ملی تشکیلاتی منسجم و منضبط و سازمان سراسری گسترده‌ای در سطح کشور داشت. سندیکای کارگران از تشکل‌های صنفی وابسته به این حزب و ائتلاف‌های مطبوعاتی متعددی ازجمله اتحاد جراید ملی، جبهۀ مطبوعات متفق و جبهۀ استقلال وابسته یا متمایل به حزب ارادۀ ملی بودند و روزنامۀ رعد امروز با امتیاز و مدیریت مظفر فیروز که پیش‌تر ارگان حزب وطن بود، ارگان حزب جدید سیدضیاء شد. پس از چندی روزنامه هور که امتیاز و مدیریت آن را علی جواهرکلام در اختیار داشت، این نقش را ایفا کرد. نشریات روستا، سرگذشت، کاروان، کشور، نسیم صبا، نسیم شمال، صدای ایران، ندای آسمانی، صدای وطن، وظیفه، کانون، کوشش و اقدام از جرایدی بودند که به‌عنوان نشریۀ حزب و یا ناشر افکار آن منتشر می‌شدند. در شیراز نیز روزنامۀ ارادۀ فارس از سوی این حزب انتشار می‌یافت. در بهار ۱۳۲۵ش با دستگیری سیدضیاءالدین طباطبایی، به‌دستور قوام، حزب ارادۀ ملی منحل و اموال حزب مصادره شد. فعالیت‌های این حزب دست‌کم تا ۱۳۳۰ش ادامه یافت.