حزب سوسیالیست یمن

From ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حزب سوسیالیست یمن


از احزاب سیاسی یمن. در اکتبر 1978 در بخش جنوبی یمن که در آن هنگام «جمهوری دموکراتیک خلق یمن» خوانده می‌شد تأسیس شد. حزب سوسیالیست یمن جنوبی گذشته از کارگران که بدنه‌ی اصلی آن را تشکیل می‌دادند، بخش‌هایی از کارمندان، بازرگانان خرد، معلمان، دانشجویان و زنان را نیز جذب کرد. رهبری حزب دارای یک شورای عالی با عضویت بیست نفر و شورای اجرایی با پنج نفر بود. عبدالله عبدالمجید اصنح ریاست حزب و محمد مسالم باسندوه معاونت او را بر عهده داشت.

این حزب از درون کنگره‌ی اصناف عدن که رسماً در ژوئیه 1962 تأسیس شد سربرآورد. طبق اسناد این حزب، هدف از تشکیل آن عبارت بوده از: ناکام گذاشتن تلاش مقامات اشغالگر انگلیسی برای ممنوعیت برگزاری همایش‌های کارگری به بهانه‌ی اقدام آنان به فعالیت‌های سیاسی؛ مواجهه با تحولات سیاسی‌ای که همایش کارگری به دلیل صفت صنفی‌اش نمی‌تواند با آنها رویارو شود؛ و گردآوردن کارگران در تشکلی که آنان را به لحاظ سیاسی نمایندگی کند. آیین‌نامه و برنامه‌ی این حزب، اصول و اهداف و شعار آن را چنین معرفی می‌کند که سرزمین جغرافیایی یمن، بخشی از وطن عربی است. ملت عربِ یمن، بخشی از امت عرب به شمار می‌آیند و آزادسازی یمن از استعمار (بریتانیا) و ارتجاع و وحدت آن براساس دموکراسی و سوسیالیسم، راه را برای مشارکت عملی آن در وحدت امت عرب در قالب دولت عربی واحد فراهم می‌آورد. هدف این الگوی سوسیالیستی در آیین‌نامه‌ی حزب، برپایی جامعه‌ای سوسیالیسیتی تحت حاکمیت عدالت اجتماعی، برای پدید آوردن جامعه‌ی آرمانی عربی است. شعار حزب نیز عبارت بود از آزادی، وحدت و سوسیالیسم.

حزب سوسیالیست یمن جنوبی، در مبارزه‌ی ملت یمن با استعمار انگلیس و استبداد نظام پادشاهی مشارکتی جدی داشته است. این حزب با این که مستقیم با استعمار انگلیس در منطقه‌ی جنوب یمن مبارزه می‌کرد، پس از پیروزی انقلاب سپتامبر 1962 در شمال یمن همه‌ی توان خود را برای جلوگیری از سقوط این انقلاب در سال‌های نخست پس از پیروزی بسیج کرد و پس از استقرار نظام جمهوری در صنعاء، به مبارزه‌اش با اشغالگران شدت بخشید. حزب سوسیالیست تا سال 1965 از روش‌های صلح‌آمیز در مبارزه با اشغالگران انگلیسی بهره می‌گرفت و بر بسیج نیروهای کارگری در قالب تجمعات و همایش‌ها و آگاهی سیاسی بخشیدن به مردم و به ویژه کارگران تمرکز داشت. اما در مه 1965 به مبارزه‌ی مسلحانه روآورد و با دیگر نیروهای سیاسی، «سازمان آزادی‌بخش جنوب اشغالی یمن» را تأسیس کرد. در ژوئن 1966 این سازمان با جبهه‌ی ناسیونالیستی در قالب سازمانی جدید با نام «جبهه‌ی آزادی‌بخش جنوب اشغالی یمن» ادغام شد. پس از استقلال جنوب، جبهه‌ی ناسیونالیستی قدرت را در دست گرفت و حزب سوسیالیست را منحل کرد. از این رو بیشتر نیروهای این حزب به شمال یمن فرار کردند و فعالیت‌های خود را علیه دولت یمن جنوبی ادامه دادند. با وحدت دو یمن در سال 1990 این حزب به پایان راه خود رسید.