حمزه اصفهانی، ابوعبدالله (اصفهان ۲۸۰ـ ۳۶۰/۳۵۰ق)
حَمزۀ اصفهانی، ابوعبدالله (اصفهان ۲۸۰ـ ۳۶۰/۳۵۰ق)
ادیب لغوی و مورخ عربی‌نویس ایرانی. مؤلفی پرکار بود که در آغاز دورۀ بوئیان در اصفهان شکوفا شد. به عراق رفت و از محضر عالمانی چون محمد بن جریر طبری و جَوالیقی بهره گرفت. اغلب تصنیفات او در فقه‌اللغه است، ازجمله کتبی در ضرب‌المثل‌های عربی، تشبیهات، رقعات، ادعیه، و برخی کلمات قرآنی. مشهورترین آثار تاریخی او، تاریخ اصفهان و تاریخ سنی ملوک‌الارض و الانبیاء است. مهم‌ترین کتاب او تاریخ اصفهان بوده است، که دانشورانی چون سمعانی، یاقوت حموی و حاجی خلیفه آن را ستوده و از آن نقل کرده‌اند؛ اما نسخۀ کاملی تاکنون از این اثر به‌دست نیامده است. از دیگر آثارش: گردآوری و تألیفِ دیوان ابونواس؛ کتاب‌الامثال؛ کتاب‌التنبیه.