دشت سیلابی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط Reza rouzbahani (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

دشت سیلابی (flood plain)

دشت سيلابي

ناحیۀ سیلاب‌های دوره‌ای، در امتداد مسیر دره‌های رودخانه. هرگاه تخلیه (واباری)[۱] آب رودخانه بیشتر از ظرفیت آبراهه[۲] شود، آب از کناره‌های آبراهه بالا می‌آید و سیلاب زمین‌های پست اطراف را می‌پوشاند. با سرازیرشدن آب، مقداری آبرفت[۳] (مواد سیلتی) روی کناره‌[۴]ها به‌شکل خاکریز[۵]هایی نهشته می‌شود (کناره‌های بالاآمدۀ رودخانه[۶]). این آب رفته‌رفته به دشت سیلابی نشت می‌کند و لایۀ جدیدی از آبرفت‌های حاصل‌خیز بر جا می‌گذارد. بسیاری از دشت‌های سیلابی مهم، مانند دلتای داخلی نیل در مصر، در نواحی بیابانی قرار دارند؛ در جاهایی که حاصل‌خیزی فوق‌العاده‌شان اهمیت بسیاری برای اقتصاد منطقه دارد. دشت سیلابی عارضه‌ای طبیعی است و در فواصل زمانی منظم با سیلاب پوشیده می‌شود. با ترسیم نموداری براساس سیلاب‌های اتفاق‌افتاده می‌توان بزرگی سیلاب‌های بعدی را پیش‌بینی کرد و گفت در چه فاصله زمانی، مثلاً دوره‌های ۱۰، ۱۰۰ یا ۵۰۰ساله، اتفاق می‌افتند. حتی جدی‌ترین برنامه‌های کنترل سیلاب، مانند سد[۷]ها، لایروبی[۸]، و اصلاح آبراهه‌ها، گاهی اوقات با شکست مواجه می‌شوند. قرارگرفتن شهرک‌ها و روستاها در دشت‌های سیلابی همیشه خطرناک است. عاقلانه‌تر آن است که استفاده از دشت‌های سیلابی هماهنگ با امکان سیلاب باشد. از آن جمله است استفاده از این دشت‌ها برای کشاورزی یا احداث پارک. رودپیچ[۹] و دریاچه‌های طوقه‌ای[۱۰] ازجمله عوارض دشت‌های سیلابی‌اند.

 


  1. discharge
  2. channel
  3. alluvium
  4. bank
  5. levee
  6. raised river bank
  7. dam
  8. dredging
  9. meander
  10. oxbow lakes