رانه امتداد کرانه ای

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رانِۀ امتداد کرانه‌ای (longshore drift)
حرکت مواد در امتداد کرانه[۱]. وقتی موج نسبت به ساحل با زاویه می‌شکند، قلوه‌سنگ‌ها در جهت موج به بالادست ساحل منتقل می‌شوند (کف‌موج[۲]). این موج تحت زاویه‌ای عمود بر ساحل به‌سمت دریا بازمی‌گردد (واشویه[۳])، زیرا پُرشیب‌ترین گرادیانی است که مقداری قلوه‌سنگ با آن منتقل می‌شود. بدین‌ترتیب، مواد در امتداد کرانه به شکل زیگزاگ حرکت می‌کنند. رانۀ امتداد کرانه‌ای موجب فرسایش[۴] کناره‌ها و تشکیل زبانه‌ها (پشته[۵]های ماسه یا ریگِ فروفکنی‌شده در آب) می‌شود. معمولاً تلاش می‌شود رانۀ امتداد کرانه‌ای را، با ساختن سد[۶]ها یا حفاظ‌های ساحلی[۷]، با زوایای عمود بر ساحل، متوقف کنند. رانۀ امتداد کرانه‌ای ماسه و ریگ را به بالادست خط ساحلی منتقل می‌کند. رفته‌رفته، مواد رسوبی در دماغه انباشته شده و زمینِ کشیده‌ای با نام زبانه می‌سازند. زبانه‌ای که در طول خلیج گسترش یابد سد نامیده می‌شود.

 


  1. beach
  2. swash
  3. backwash
  4. erosion
  5. rodge
  6. barrier
  7. groyne