نمایش مبدأ برای رایت، فرانسیس (۱۷۹۵ـ ۱۸۵۲)


{{جعبه زندگینامه
|عنوان =فرانسیس رایت
|نام =Frances Wright
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=۱۷۹۵م
|تاریخ مرگ=۱۸۵۲م
|دوره زندگی=
|ملیت=امریکایی
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =فعال اجتماعی
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =
|جوایز و افتخارات =
|آثار =کتاب: انگلستان تمدن ساز
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =جامعه شناسی
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}} رایْت، فرانْسیس (۱۷۹۵ـ ۱۸۵۲)(Wright, Frances)<br/> [[File:22050500.jpg|thumb|رايْت، فرانْسيس]]

(معروف به فَنی رایت<ref>Fanny Wright

</ref>) فعّال اجتماعی و مخالف برده‌داری. با خرید قطعه زمینی در نزدیکی شهر ممفیس<ref>Memphis</ref>، در تنسی<ref> Tennessee </ref>، مزرعۀ ناشوبا<ref>Nashoba</ref> را دایر کرد تا در آن شیوۀ آزادسازی بردگان را به نمایش بگذارد. طرح رایت با رسوایی شکست خورد، اما او با سخنرانی‌های بسیار بحث‌بر‌انگیز خود حمله به برده‌داری را ادامه داد و تشکیلات مذهبی و قوانین و مقرراتی که ازدواج بین نژادها را ممنوع می‌کرد شدیداً به باد انتقاد گرفت. رایت با این اقدامات خشم بسیاری از امریکاییان را برانگیخت، اما احترام دیگران ازجمله والت ویتمنِ<ref> Walt Whitman</ref> جوان را جلب کرد. رایت در داندیِ<ref> Dundee </ref> اسکاتلند زاده شد. والدین خود را در کودکی از دست داد و سرپرستی او را بستگانش برعهده گرفتند. خودآموخته بود و در بیست سالگی به سرودن اشعار عاشقانه و نوشتن نمایش‌نامه‌های مترقّی رو‌ آورد. در ۱۸۱۸ همراه با خواهر کوچک‌ترش به امریکا رفت و در نیویورک ''آلتورف''<ref>''Altorf ''</ref>، یکی از نمایش‌نامه‌هایش، را به روی صحنه برد. پس از آن‌که در این کار موفقیتی به‌دست نیاورد، در شمال شرقی امریکا به گشت‌و‌گذار پرداخت و در ۱۸۲۰ به انگلستان بازگشت. کتاب او با نام ''برداشتی از جامعه و رفتارها در امریکا''<ref>''Views of Society and Manners in America''</ref> (۱۸۲۱) از پرفروش‌ترین سفرنامه‌های آن زمان بود. رایت در ۱۸۲۱ به فرانسه سفر‌ کرد و در آن‌جا روابطی بحث‌انگیز با مارکی دو لا‌فایت<ref> Marquis de Lafayette</ref> برقرار کرد، که ۴۰ سال از او بزرگ‌تر بود، و در ۱۸۲۵ همراه او به امریکا رفت و مبارزه با برده‌داری را در این کشور آغاز کرد. رایت در آخرین کتابش با نام ''انگلستانِ تمدن‌ساز''<ref> ''England, the Civilizer''</ref> خواستار تأسیس نوعی سازمان ملل متحد شد که بتواند صلح را بر جهان تحمیل کند. با سهیم‌شدن در انتشار نشریۀ ''فری اینکو‌ایرر''<ref> Free Enquirer</ref> به تبلیغ دیدگاه‌های افراطی دربارۀ مذهب، آموزش و پرورش، و دیگر مسائل اجتماعی پرداخت.

&nbsp;

----

[[Category:جامعه شناسی]] [[Category:(جامعه شناسی)اشخاص و آثار]]