سالار جنگ

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سالار جنگ (حیدرآباد ۱۲۴۶ـ همان‌جا ۱۳۰۰ق)

(ملقب به:‌ «شجاع‌الدوله»‌ و «مختارالملک»)‌ از سادات‌ ایرانی‌‌تبار‌ و از رجال بزرگ هند بود که اجدادش‌ در خدمت‌ سلاطین‌ عادل‌شاهی‌ بیجاپور هند مناصب‌ دولتی‌ داشتند. او در خردسالی‌ نایب‌ سلطنت‌ آصف‌جاه‌ ششم‌ شد و در خدمت عمویش‌ سراج‌الملک‌ وزیر پرورش‌ یافت‌ و پس‌ از مرگ‌ او (۱۲۶۹ق/۱۸۵۳) به‌ مقام‌ وزارت‌ رسید. سالار جنگ،‌ در دوران‌ وزارت‌ خود اصلاحاتی‌ در حیدرآباد انجام‌ داد که‌ ازجملۀ‌ آن‌ها تأسیس‌ خزانۀ‌ مرکزی‌ دولت‌، ادارۀ‌ پست‌، اصلاح‌ و تنظیم‌ امور دادگاه‌ها و مالیات‌ها، شهربانی‌ و مدارس‌ و نیز ترجمۀ‌ کتاب‌های‌ قوانین‌ انگلیسی‌ به‌ زبان‌ اردو بود. وی‌ به‌ پاس‌ خدماتش‌ در ۱۲۸۹ق از فرماندار کل‌ انگلیسی‌ هند لقب‌ «سر» گرفت. گرچه‌ سالار جنگ‌ وفادار به‌ انگلیس‌ بود و صمیمانه‌ با آن‌ها همکاری‌ می‌کرد همواره می‌کوشید تا بخش‌هایی‌ از برار را که‌ در تصرف‌ آنان‌ بود بازستاند. وی‌ به‌ امانت‌داری‌، مناعت‌ طبع‌، سخاوت‌، شجاعت‌، حسن‌ اخلاق و پایبندی‌ به‌ احکام‌ شرع‌ مشهور بود. او به‌ شعرا و ادیبان‌ فارسی‌گوی‌ احترام‌ می‌گذاشت‌ و شاعران فراوانی وی را مدح کرده‌اند.