سامورایی
سامورایی (samurai)
(یا بوشی[۱]: به ژاپنی «خادم») اصطلاح ژاپنی برای طبقۀ جنگجویی که حدود ۷۰۰ سال نخبگان نظامی حاکم بر ژاپن بود. سامورایی‌ها ملازمان مسلّح دایمیو[۲] (زمین‌دار بزرگ) با وظایف و امتیازهای ویژه و مقررات سختِ شرافتی بودند. نظام سامورایی در ۱۸۶۹ لغو گردید و دولت سامورایی‌ها را بازنشسته کرد. از قرن ۱۶، افراد عادی اجازۀ حمل شمشیر نداشتند، در حالی‌که هر سامورایی حق آویختن دو شمشیر داشت و قشر بالاترِ سامورایی‌ها مجاز بودند سوار بر اسب بجنگند. حدود هشت درصد از جمعیت کشور به خانواده‌های سامورایی تعلق داشت. رکود مالی کشور، از حدود ۱۷۰۰، سامورایی‌ها را با مشکلات جدّی روبه‌رو ساخت و فروپاشی تدریجی سنت‌ها و امتیازهای آنان آغاز شد که سقوط حکومت شوگونی توکوگاوا در ۱۸۶۸، که خود سامورایی‌ها نیز در برانداختن آن سهم داشتند به این روند سرعت بخشید. در زمان امپراتور جدید میجی آنان از نقش خود معاف شدند و این امر به شورش‌هایی در میان سامورایی‌ها انجامید، که آخرین آن شورش ساتسوما[۳] با شرکت ۴۰هزار سامورایی بود (۱۸۷۷ـ۱۸۷۸). طبق نظام درجاتی که یوریتومو[۴]، نخستین شوگون، از ۱۱۸۰م وضع کرد سلحشوران سامورایی به کنین[۵] (سواره‌نظام یا واسال‌ها)، سامورایی‌های سوار، و سربازان پیاده تقسیم شدند. طی قرون بعد، آیین و مقررات رفتاری سامورایی‌ها معروف به بوشیدو[۶] پدید آمد. به‌رغم تأکید بر وفاداری، تغییر موضع یک سامورایی در نبرد امری غیرعادی نبود. رسم خودکشی فرد سامورایی پس از مرگ دایمیوی او، که هرگز اجباری نبود، در ۱۶۶۳ ممنوع شد. تویوتومی هید‌یوشی[۷]، جنگ‌سالار بزرگ، که ژاپن را پس از جنگ‌های داخلی قرن ۱۶ یکپارچه کرد، سامورایی‌ها را از پایگاه روستایی خود، که بسیاری از آنان در زمان صلح به کشاورزی مشغول بودند، جدا کرد و به سکونت در دژهای شهرها واداشت. او همچنین نظام مالیات بر زمین را بر‌اساس برنج وضع کرد که در نتیجۀ آن هر سامورایی مواجب خود را به‌صورت برنج، بر حسب درجه و پایگاه خود، دریافت می‌کرد. همۀ نیازهای خانوادۀ سامورایی از محل فروش برنج مازاد تأمین می‌شد، و هنگامی که قیمت برنج آهسته‌تر از بهای سایر کالاها بالا می‌رفت، سامورایی رفته‌رفته فقیرتر می‌شد. در دورۀ آرامش شوگونی توکوگاوا (۱۶۰۳ـ۱۸۶۷) نیز از غنایم جنگی برای افزایش منبع درآمد سامورایی‌ها خبری نبود. به‌‌جای آن، سامورایی‌ها وارد تشکیلات اداری شدند و اغلب آنان به تحصیل علم پرداختند. پس از بازگشت میجی، وضع خدمت وظیفۀ اجباری در ۱۸۷۲ به نقش نظامی آنان پایان داد و مواجب آن‌ها به اوراق قرضۀ دولتی در ۱۸۷۶ تبدیل شد. میاموتو موساشی[۸] از قهرمانان کلاسیک سامورایی به‌شمار می‌رود.