سعود بن عبدالعزیز اول

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سُعودِ بن‌ عَبْدُالْعَزیز اول (۱۱۶۱ـ۱۲۲۹ق)

سُعودِ بن‌ عَبْدُالْعَزيز اول

(ملقب‌ به‌: سعود کبیر) سومین امیر (حک: ۱۲۱۸‌ـ‌۱۲۲۹‌ق) سلسلۀ آل‌ سعود. در درس‌ علمای‌ دینی‌ ازجمله‌ محمد بن‌ عبدالوهاب‌، مؤسس‌ فرقۀ‌ وهابیه‌ شرکت‌ کرد. در ۱۲۰۲‌ق به‌ ولایتعهدی‌ پدرش‌ تعیین و از هواداران‌ محمد بن‌ عبدالوهاب‌ شد و به‌ تبلیغ‌ اندیشه‌های‌ او در حجاز و عراق برآمد. کربلا را تاراج‌ کرد و اکثر سکنۀ‌ آن‌ را به‌قتل‌ رسانید (۱۲۱۶‌ق). با کشته‌شدن‌ پدرش‌، وی‌ فرمانروای‌ آل‌ سعود شد. در دوران‌ او، آل‌ سعود بر حجاز تسلط‌ یافتند و بسیاری‌ از حاکمان‌ محلی‌ از خلیج‌ فارس‌ تا دریای‌ سرخ‌ مطیع‌ و فرمانبر وی‌ شدند. در ۱۲۲۰‌ق مدینه‌ را تصرف‌ و مقابر مقدسه‌ را ویران‌ کرد. یک‌ سال‌ بعد، مکه‌ را گشود و مذهب‌ وهابی‌ را در حجاز نشر داد. زیارت‌ اماکن‌ مقدسه‌ را ممنوع‌ و نام‌ سلطان‌ عثمانی‌ را از خطبه‌ انداخت‌ و او را به‌ قبول‌ مذهب‌ وهابی‌ دعوت‌ کرد. سلطان‌ عثمانی‌ از اقدامات‌ سعود و قصد وی‌ برای تصرف‌ شام‌ و تمام‌ عربستان‌ بیمناک‌ شد، از این‌رو، به‌ محمد‌علی‌ پاشا، حاکم‌ مصر، دستور داد سعود بن‌ عبدالعزیز را سرکوب‌ کند. در ۱۲۲۶‌ق سپاهیان‌ محمد‌علی‌ پاشا به یَنبُعْ رسیدند و در ۱۲۲۷‌ق مکه‌ و مدینه‌ را از چنگ‌ سعود خارج‌ ساختند و سال‌ بعد شهر طائف‌ را نیز تصرف‌ کردند. در آغاز نبردهای‌ آل‌ سعود با سپاهیان‌ مصر، سعود بن‌ عبدالعزیز براثر بیماری‌ سرطان‌ معده‌ در زادگاهش‌ درگذشت‌.