رسام عرب زاده، سید ابوالفتح (تبریز ۱۲۹۳ـ۱۳۷۶ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رسّام عرب‌زاده، سیّد ابوالفتح (تبریز ۱۲۹۳ـ۱۳۷۶ش)

رسّام عرب‌زاده، سيّد ابوالفتح
سید ابوالفتح رسام عرب زاده
زادروز تبریز ۱۲۹۳ش
درگذشت ۱۳۷۶ش
ملیت ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل هنرستان تبریز
شغل و تخصص اصلی هنرمند
شغل و تخصص های دیگر فرش باف
آثار فردوسی در دربار محمود غزنوی؛ خیام؛ دوازده بهشت
گروه مقاله صنایع دستی
خویشاوندان سرشناس سید عرب (پدر)

(نام اصلی: سید ابوالفتح زیدی لطیفی) از شخصیت‌های شاخص هنر فرش‌بافی ایران. در رشتۀ مینیاتور در هنرستان تبریز زیر نظر رسام ارژنگی و پس از آن در مدرسۀ صنایع قدیمه در تهران تحصیل کرد. پدرش، ملقب به سید عرب، از شاگردان کمال‌الملک بود که مبانی طرح و رنگ را به فرزند آموخت و او را با قالی‌بافی آشنا کرد. ویژگی بارز کار استاد رسام عرب‌زاده بهره‌گیری از طرح‌هایی متفاوت با نظام متعارف‌اند که «نقش غلط» نامیده می‌شوند و او در جوانی به آن پرداخت. در بافت فرش از شیوۀ «گره میان در رفته» استفاده می‌کرد که استحکام بیشتری دارد؛ در این شیوه، که خود آن را «آویز» خوانده است، با کاربرد چهار گره به جای یک گره (گوشه‌گره، بالاگره، زیرگره، کنارگره) فرش غنای خاصی می‌یابد. روش بافت توأمان، استفاده از دو نوع رج‌شمار، و نیز استفاده از دو شیوۀ بافت «قالی و گلیم» در یک دست‌بافته، از ابتکارهای اوست. در آثار عرب‌زاده حال‌وهوای نقش‌ونگار و عرفان ایرانی و اسلامی تجسم یافته؛ او همچنین از مینیاتور ایرانی و اشعار نغز شاعران ایرانی در نقش‌پردازی‌هایش بهره بسیار گرفته است. در اواخر عمر همۀ دست‌بافته‌ها و آثار هنری خود را به شهرداری تهران واگذار کرد. این آثار هم‌اکنون در موزه‌ای با نام «بنیاد فرهنگی و هنری فرش رسام عرب‌زاده» نگهداری می‌شود. برخی از مشهورترین آثار او عبارت‌اند از فردوسی در دربار محمود غزنوی، بنی‌آدم، خیام، دوازده ‌بهشت، و برگ خزان.