صاحب مدارک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

صاحبِ مَدارک (۹۴۶ـ جُبَّع ۱۰۰۹ق)
(شهرتِ سید شمس‌الدین محمد بن علی) فقیه و محدث امامی. با دایی خود، صاحب معالم، نزد پدر خویش علوم معقول و منقول و ریاضیات را فراگرفت. آن دو از کلاس‌های درس شیخ حسین بن عبدالصمد، پدر شیخ بهایی، و شیخ احمد نباطی عاملی نیز در این دوره سود بردند. پس از فوت پدر، آن دو منطق و علوم ادبی را نزد ملا عبدالله یزدی آموختند. سپس دورۀ عالی تحصیلات خود را در نجف نزد مقدس اردبیلی گذراندند. مقدس اردبیلی به توانایی این دو هم‌درس، اعتقاد عمیق داشت و حتی شرحی را که بر ارشاد‌الاذهان نوشته بود به نظر آن دو رساند. آنان گویا از ورود به سیاست می‌گریختند. بدین سبب به ایران نمی‌آمدند تا با تکلیف شاه عباس اول صفوی برای همکاری با حاکمیت مواجه نشوند. این دو در درس همدیگر شرکت و به نماز همدیگر اقتدا می‌کردند و کتاب‌هایی را که می‌نوشتند به نظر هم می‌رساندند و دربارۀ آن مشورت می‌کردند. از موضع هر دو و بیشتر صاحب مدارک در‌برابر حدیث انتقاداتی شده است؛ گویا بسیاری از احادیث صحیح را مردود می‌دانست و در تضعیف یا توثیق افراد روایات، موضعی ثابت نداشت. از آثارش: مدارک‌الاحکام فی‌شرح شرائع‌الاسلام؛ حاشیه علی‌الاستبصار؛ حاشیه علی تهذیب‌الاحکام؛ حاشیه علی‌الفیّةالشهید، و نهایة‌المرام فی‌ شرح مختصر شرایع‌الاسلام.