عبیدالله مهدی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عُبِیدُالله‌ مهدی (۲۵۹ـ۳۲۲ق)

(یا: عبیدالله بن محمد فاطمی، مهدی فاطمی) مؤسس‌ و نخستین امیر (حک: ۲۹۷ـ۳۲۲ق) سلسلۀ علویان‌ اسماعیلی‌مذهب مغرب‌ و نخستین‌ خلیفۀ‌ فاطمی‌ در شمال‌ افریقا. در باب‌ نسب‌ و محل تولد وی‌ اختلاف‌ است‌، گروهی‌ او را فرزند عبدالله بن‌ میمون‌ قدّاح و محل‌ تولد او را هم‌ سَلَمیّه‌ (در سوریه‌) یا در کوفه‌ دانسته‌اند. وی خود را از اخلاف حضرت علی (ع) و فاطمه زهرا (س) معرفی می‌کرد. او پس‌ از آن‌که‌ به‌ ابوعبدالله‌ شیعی، داعی بزرگ اسماعیلی، که‌ مقدمات‌ تأسیس‌ دولت‌ فاطمیان‌ را در شمال‌ افریقا مهیا ساخت‌، پیوست‌، فاتحانه‌ وارد رقاده‌ شد (۲۹۷ق) و به‌ قدرت‌ رسید. عبیدالله‌ به‌‌مدت‌ ۲۵ سال‌ بر اریکه‌ قدرت‌ ماند. در این‌ مدت‌، مبلّغ‌ بزرگش‌، ابوعبدالله‌ شیعی‌ و برادرش ابوالعباس را در سال اول حکومتش کشت‌ و به‌ توسعۀ‌ قلمرو خود پرداخت‌. وی‌ والیان‌ و مبلّغان‌ آیین‌ خود را راهی‌ طرابلس غرب‌ و سیسیل‌ کرد. سپس‌ درصدد تسخیر مصر برآمد اما موفق‌ نگردید. با وجود این، اقتدار خود را از مرز مصر تا مراکش‌ گسترش‌ داد. در ۳۰۳ق، شهر مهدیه‌ را ساخت‌ و پایتخت‌ خود را از قیروان به‌ آن‌جا منتقل‌ نمود. وی‌ در ۶۳سالگی‌ درگذشت‌.