فخرالدین علی جندی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

(ابن شرف‌الملک فخرالدین علی بن ابی القاسم جندی/ یا جنبدی، معروف به خواجه جهان و مکنّی به ابوالمکارم) دولتمرد و صاحب دیوان شاهان خوارزمشاهی. در زمان حکومت سلطان محمد خوارزمشاه عهده‌دار امور دیوانی بود و با وجود استادی کامل در این کار، در اثر جور بسیار مورد اعتراض مردم واقع شد و به همین علت سلطان دستور داد او را دستگیر کرده و به قتل برسانند. فخرالدین با اطلاع از حکم شاه فرار کرد و مدتی مخفیانه زیست، تا زمانی که جلال‌الدین منکبرنی در گریز از مغولان از سیحون عبور کرد و جندی خود را به او رساند.

پس از بازگشت جلال‌الدین از هندوستان و تصرف ممالک عراق و آذربایجان، امور دیوان و وزارت به فخرالدین واگذار شد. این بار هم او با وجود تظاهر به دینداری، ستمکاری را از سر گرفت و علاوه بر آن به خاطر طبع بخشندگی بیت‌المال را هم به تاراج داد. به همین علت جلال‌الدین از وی رنجید و جندی با تسخیر یکی از قلاع اران و پناه گرفتن در آن طریق عصیان پیش گرفت. سلطان که خود درگیر آشوب مغول بود، او را به وعده فریفت و نزد خود خواند و پس از چند روز حکم کرد سر از تنش جدا کردند.

فخرالدین علی در عین ستمکار بودن علما و پارسایان را محترم می‌داشت.



  • سیرت جلال‌الدین منکبرنی، شهاب‌الدین محمد خرندزی زیدری نسوی؛ تصحیح مجتبی مینوی؛ تهران: 1388
  • دستورالوزراء، خواجه غیاث‌الدین بن همام‌الدین خوندمیر، تصحیح سعید نفیسی
  • حبیب السیر فی اخبار افراد البشر ، خواندمیر، به اهتمام محمد دبیرسیاقی