فراق نامه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فراق‌نامه

مثنوی عاشقانه‌ای به فارسی، از سلمان ساوجی. این مثنوی به خواهش اویس جلایری، برای یادآوری خاطرۀ عشق او به بیرم‌شاه، فرزند خواجه مرجان، سروده شد. بیرم‌شاه در ۷۶۱ق، براثر کشاکش‌های درباری، سلطان اویس را ترک گرفت و به بغداد رفت و در ۷۶۹ق درگذشت، اما اندکی پیش از مرگش، این قهر به آشتی کشیده شده بود. سلمان این مثنوی را، در ۷۷۰ق، سرود و داستان عشق سلطان اویس به بیرم‌شاه را، که داستانی واقعی بود، در آن بیان کرد. استفاده از سرگذشتی واقعی در سرودن یک مثنوی عاشقانه، روش و سخن او را تا اندازه‌ای به سنایی و امیرخسرو دهلوی نزدیک کرد. در پایان این مثنوی، شاعر از جدایی‌ها در سرگذشت‌های لیلی و مجنون، شیرین و فرهاد و دیگران یاد می‌کند و از این راه می‌کوشد تا سلطان اویس را آرامش بخشد. این مثنوی در ۱,۷۰۰ بیت، در بحر متقارب مثمن مقصور یا محذوف، است. فراق‌نامه در کلیات سلمان ساوجی به‌چاپ رسیده است (تهران ۱۳۳۷ش؛ همان‌جا، ۱۳۷۶ش).