فشار خون
فشار خون (blood pressure)
فشار یا تنشی که خون براثر عمل تلمبه‌ای قلب به دیوارۀ داخلی رگ‌ها، مخصوصاً سرخرگها، وارد می‌کند. فشار خونِ بالاتر از حد طبیعی (پرفشاری خون[۱]) معلول شرایط گوناگونی است و گاهی نیز علت مشخصی ندارد. پایین‌بودن غیرطبیعی فشارخون (اُفت فشار خون[۲]) در هنگام شوک یا به‌دنبال ازدست‌رفتن حجم زیادی از مایعات بدن یا خون، به هر علت، مشاهده می‌شود. در پستانداران، بطن چپ[۳] خون را به‌درون سرخرگها تلمبه می‌کند. امواج انقباضی دیوارۀ سرخرگها به این عمل تلمبه‌ای قلب کمک می‌کنند، ولی خاصیت کشسانی لایه‌های داخلی و خارجی دیوارۀ همین سرخرگها درمقابل عمل قلب مقاومت ایجاد می‌کند. فشارخون هنگام انقباض بطن (سیستول[۴]) در بالاترین مقدار، و هنگام استراحت بطن (دیاستول[۵]) در پایین‌ترین مقدار است. خاصیت کشسانی سرخرگها این فشار را حفظ می‌کند. واحد اندازه‌گیری فشارِ خون میلی‌متر جیوه است و با اندازه‌گیری ارتفاع ستون جیوه در دستگاه اندازه‌گیری، فشارسنج پزشکی[۶]، به‌دست می‌آید. فشار خون طبیعی با افزایش سن تغییر می‌کند. مقدار آن در فرد بالغِ جوان و سالم حدود ۸/۱۲۰ میلی‌متر جیوه (يا ۱۲ در ۸) است. عدد صورت کسر نشان‌دهندۀ فشار خون سیستولی و عدد مخرج آن نشان‌دهندۀ فشار خون دیاستولی است. تفاوت قابل توجۀ این اعداد با عدد معیار معمولاً نشان‌دهندۀ اختلال در سلامتی است. نیز ← پرفشاری_خون